۱۳۹۸ خرداد ۲۷, دوشنبه

أحمد بن مِقدام عِجلِي بَصرِي

إمام حافظ أبوالأشعث أحمد بن مِقدام بن سُلَیمان عِجلِي بَصرِي شخصیتِي ثقه، قابل اعتماد، و از شیوخ بخاری بوده، و إمام بخاری از او هشتاد حدیث روایت نموده است. نامبرده در بصره و بغداد زندگی کرده، و از جملۀ معمرین بوده است. وی  در سال 156 هجری قمری متولد و در ماه صفر سال 253 هجری قمری به سن 97 سالگی در بصره درگذشت.(4، 7 و 9)
   موصوف از أبراهیم بن سعد زهرِي، أحمد بن أبِي بکر قرشِي، إسماعیل بن علیه أسدِي، أمیه بن خالد بن أسود أزدِي، بشر بن مُفَضَّل بن لاحق رقاشِي، حَزم بن أبِي حَزم قُطَعِي، حماد بن زید أزدِي، حماد بن یحیی أبح، حمید بن عبدالرحمن رؤاسِي، خالد بن حارث هجیمِي، زهیر بن علاء قیسی، زیاد بن عبدالله بکائِي، سعید بن ربیع حرشِي، سفیان بن عیینه هلالِي، سلمه بن رجاء تمیمِي، أبوداود سلیمان بن داود طیالسِي، ضحاک بن مخلد نبیل، عبثر بن قاسم زبیدِي، عبدالأعلی بن عبدالأعلی قرشِي، عبدالکبیر بن عبدالمجید بصرِي، عبدالله بن جعفر بن نُجَیح سعدِي پدر علِي ابن المِدَینِي، عبدالله بن صباح هاشمِي، عبدالملک بن عمرو قیسِي، عبدالوهاب بن عبدالمجید ثقفِي، عبید بن قاسم کوفِي، عَثَّام بن علی عامرِي، عمر بن علی مقدمِي، عمر بن یونس حنفِي، عمرو بن صالح قاضی رامهرمز، عنبسه بن أزهر شیبانِي، عیسی بن دینار خزاعِي، فضل بن موسی سینانِي، فُضَیل بن سُلیمان نُمَیرِي، فُضَیل بن عِیاض تمیمِي، محمد بن ابراهیم سلمِي، محمد بن بکر بن عثمان برسانِي، محمد بن بکیر حضرمِي، محمد بن حمران قیسی، محمد بن سواء سدوسِي، محمد بن سوار أزدِي، محمد بن عبدالرحمن طُقاوِي، محمد بن أبِي عدِي، مُعتَّمِر بن سُلیمان تیمِي، معمر بن أبِي عمرو راشد أزدِي، ملازم بن عمرو حنفِي، میمون بن زید سقاء، نوح بن قیس حدانِي، هارون بن إسماعیل خَرَّاز، ولید بن خالد أعرابِي، ولید بن مسلم قرشِي، وهب بن جریر أزدِي، یزید بن أبِي حکم کنانِي، یزید بن زُرَیع عیشِي و عده أی دیگری حدیث روایت نموده، و از او محمد بن إسماعیل بُخَارِي، محمد بن عیسی بن سوره تِرمِذِي، أحمد بن شعیب نِسائِي، محمد بن یزید بن ماجه قزوینِي، إبراهیم بن إسحاق حربِي، أبراهیم بن خالد کلبِي، إبراهیم بن أبِي طالب نیشابورِي، إبراهیم بن منویه أصفهانِي، إبراهیم بن نائله اصفهانِي، إبراهیم بن یوسف هسنجانِي، أحمد بن حسن أصفهانِي، أحمد بن علِي بن سعید أموِي، أبوعبدالله أحمد بن علی بن علاء جوزجانِي، أبویعلی أحمد بن علِي بن مثنی موصلِي، أحمد بن عمرو عتکِي، أحمد بن محمد بن بکر قصیر، أحمد بن محمد بن حنبل شیبانِي، أحمد بن محمد بن عبدالله بن صدقه بغدادِي، أحمد بن موسی قاضِي، أحمد بن یحیی بن زهیر تسترِي، إسحاق بن إبراهیم بن إسماعیل بستِي، إسحاق بن إبراهیم بن نصر بشتِي، إسحاق بن إبراهیم بن یونس منجنیقِي، بکر بن محمد بن عبدالوهاب بصرِي، جعفر بن أحمد بن سنان قطان، جعفر بن أحمد بن أبِي عبدالرحمن شاماتِي، جعفر بن محمد بن حسن مصرِي، جعفر بن محمد صیدلانِي، حباب بن محمد تسترِي، حسن بن حباب مقرئ، حسن بن سفیان شیبانِي، حسن بن علی معمرِي، حسین بن إسماعیل مَحَامِلِي، حسین بن عبدالعزیز جروِي، حسین بن محمد بن زیاد عبدِي، أبوعَرُوبَه حسین بن محمد حَرَّانِي، حسین بن یحیی بن عَیاش قَطَّان، سعید بن عبدالجبار قرشِي، سلم بن عصام ثقفِي، سلیمان بن حسن جوهرِي، صالح بن محمد جزره، عباس بن إبراهیم أیلِي، عبدالله بن أحمد بن محمد بن حنبل شیبانِي، عبدالله بن أحمد بن موسی أهوازِي، عبدالله بن جعفر بن أحمد بن خُشَیش صَیرَفِي، أبوداود عبدالله بن سلیمان بن أشعث سجستانِي، عبدالله بن صقر سکرِي، عبدالله بن محمد بن قحطبه صلحِي، عبدالله بن محمد بن أبِي الدنیا قرشِي، عبدالله بن محمد بن عبدالعزیز بَغَوِي هروِي، عبدالله بن محمد بن ناجیه، عبدالله بن محمد بن یاسین دورِي، عبیدالله بن جعفر بغدادِي، أبوزُرعه عُبیدالله بن عبدالکریم رازِي، علِي بن حسین بن حرب بغدادِي، علِي بن عباس بجلِي، علی بن عبدالله واسطِي، عمر بن محمد همدانِي، فضل بن محمد بیهقِي، قاسم بن إسماعیل ضبِي، قاسم بن زکریا مُطَرِّز، محمد بن ابراهیم بزار، محمد بن ابراهیم بن سعید ثقفِي، محمد بن ابراهیم بن شعیب طبرِي، محمد بن ابراهیم بن علِي اصفهانِي، محمد بن أحمد بن حماد وراق، محمد بن احمد بن عبدالله ریانِي، محمد بن احمد بن محمویه عسکرِي، أبوحاتم محمد بن إدریس رازِي، محمد بن اسحاق بن ابراهیم سراج، محمد بن اسحاق بن خزیمه سلمِي، محمد بن إسحاق صاغانِي، محمد بن بشار عبدِي، محمد بن جریر طبرِي، محمد بن جعفر بن أعین بغدادِي، محمد بن حسن بغدادِي، أبوحنیفه محمد بن حنیفه بن ماهان واسطِي، أبویَعلَی محمد بن زُهَیر بن فَضل أیلِي، محمد بن عباس مؤدب، محمد بن عباس بن ایوب بن اخرم سلمِي، محمد بن عبدالله بن بزیع بصرِي، محمد بن عبدالله بن سلیمان حضرمِي، محمد بن عون صیرفِي، محمد بن محمد بن سلیمان باغَندِي، محمد بن محمد بن علی أهوازِي، محمد بن محمود أطروش، محمد بن نصر مروزِي، محمد بن نعیم سعدِي، محمد بن هارون رویانِي، محمد بن یحیی بن ابراهیم بن ولید بن منده، محمد بن یعقوب بن إسحاق أهوازِي، محمد بن یعقوب خطیب، مُعاذ بن مُثَنَّی بن معاذ عَنبَرِي، نصر بن علی أزدِي، هشام بن علی سدوسِي، یحیی بن داود واسطِي، یحیی بن محمد بن صاعد بغدادِي و تعدادی دیگر روایت کرده اند.(1 و 10)
   أبو أحمد علِي بن عدِي جرجانِي می گوید: أحمد بن مقدام از اهل صدق بوده، و أئمه مردم از وی حدیث روایت کرده اند. أبو عروبه حرانِي از وی توصیف کرده است. صالح بن محمد بغدادِي می گوید: أحمد بن مقدام عجلِي ثقه است. أبوبکر محمد بن إسحاق بن خُزَیمَه می گوید: أحمد بن مقدام مردی زیرک و صالح الحدیث است. أحمد بن شعیب نسائِي می گوید: روایت از احمد بن مقدام عجلِي باکی ندارد. مسلمه بن قاسم اندلسِي او را موثق دانسته است.(4 و 10)
   حافظ ابن حجر عسقلانِي در کتاب تهذیب التهذیب آورده است: أبوالأشعث أحمد بن مقدام عجلی را مسلمه بن قاسم، ابن عبدالبر و دیگران ثقه شمرده اند.(5)
   إمام أبومحمد عبدالرحمن بن أبِي حاتم رازِي در کتاب الجرح والتعدیل می نویسد: از پدرم راجع به أبوالأشعث أحمد بن مقدام بن أشعث عجلِي بصرِي پرسیدم، گفت: موصوف صالح الحدیث و محل صدق است.(2)
   إمام محمد بن حبان بستِي در کتاب تقریب الثقات أحمد بن مقدام را در شمار ثقات آورده، و می نویسد: أبوالأشعث أحمد بن مقدام عِجلِي از جمله تَبعِ الأتباع و از اهالی بصره بوده، موصوف در سال 251 و بقولی 253 هجری قمری وفات یافته است.(3)
   إمام أبوسعد عبدالکریم سمعانِي در کتاب الأنساب می نویسد: عِجلِي نسبت آن به بنِي عِجل بن لُجَیم بن صعب بن علی بن وائل بن قاسط بن هِنب بن أفصی بن دُعمی بن جَدِيله بن اسد بن ربیعه بن نزار می باشد، که عده أی از بزرگان و علماء منسوب به آن هستند، که یکی از آنها أبوالأشعث أحمد بن مقدام عِجلِي از اهالی بصره است.(6)
   خطیب أبوبکر أحمد بن علِي بغدادِي در تاریخ بغداد آورده است: أبوالأشعث أحمد بن مِقدام بن سلیمان بن أشعث بن أسلَم بن سُوَید بن أسود بن ربیعه بن سِنان عِجلِي بصرِي به بغداد سفر نموده است. أحمد بن أبِي جعفر به نقل از أبوالعباس محمد بن أحمد بن ابراهیم بن أحمد بن محمد حداد ساکن تِنَیس(نام شهر و جزیره أی نزدیک دمیاط) از أبوالقاسم جعفر بن محمد بن حسن بن عبدالعزیز جَروِي ساکن تنیس روایت نموده، که می گوید: أبوالأشعث أحمد بن مقدام بصری در سال 249 هجری قمری به بغداد آمد، و در قطیعة الربیع در مسجد سلولی مجلس درس برپا داشت. أبوسعد مالینِي از حافظ عبدالله بن عدِي و او از عبدان أهوازِي روایت نموده، که می گوید: از أبوداود سجستانِي شنیدم، که می گفت: من از أبوالأشعث یعنی أحمد بن مقدام روایت نمی کنم. گفتم: چرا؟ گفت: او مردی است که بسیاری شوخی ها و بی حیائی ها را می داند.(8)
   محمد بن إسحاق ثقفِي معروف به سَرَّاج می گوید: أبوالأشعث می گفت: من دو سال  قبل از وفات أبوجعفر زاده شده ام، و وفات أبوجعفر در سال 158 هجرِي قمری بوده است، أبوالأشعث أحمد بن مقدام از جمله معمرین می باشد. أبوحفص بن شاهین می گوید: در کتاب پدر بزرگم أحمد بن محمد بن یوسف بن شاهین دیدم، که أبوبکر می گفت: أبوالأشعث در ماه محرم سال 253 هجری قمری درگذشته است، و سراج وفات او را در ماه صفر همین سال آورده است.(1 و 8)
منابع و مآخذ:
1 – تهذیب الکمال – جلد اول – صفحه 488، 489 و 490 – به شماره 110 – تالیف حافظ جمال الدین مزی – عربی.
2 - الجرح والتعدیل – جلد دوم – صفحه 31 – به شماره 167 – تالیف أبومحمد عبدالرحمن بن أبِي حاتم رازِي – عربی.
3 – تقریب الثقات -  صفحه 193 – به شماره 895 – تالیف محمد بن حبان بستی – عربی.
4 – سیر اعلام النبلاء – جلد سوم – صفحه 93 و 94 – به شماره 2046 – طبقه سیزدهم – تالیف امام شمس الدین ذهبی – عربی.
5 – تهذیب التهذیب – جلد اول – صفحه 118 و 119 – به شماره  140 – تالیف حافظ ابن حجر عسقلانی – عربی.
6 – الأنساب – جلد چهارم – صفحه 160 – حرف عین – تالیف أمام أبوسعد عبدالکریم سمعانِي – عربی.
7 – أسامی من روی عنهم محمد بن إسماعیل البخاری – صفحه 75 – حرف الف – تالیف أبِي احمد عبدالله بن عدی جرجانِي – عربی.
8 – تاریخ بغداد – جلد ششم – از صفحه 381 الی صفحه 385 – به شماره 2879 – تالیف خطیب ابوبکر احمد بن علی بغدادی – عربی.
9 – تیسر القاری - جلد پنجم – کتاب لباس – صفحه 353 – تالیف مولانا نورالحق دهلوی – عربی.
10 – سایت موسوعة الحدیث – معلومات عن حیاة الراوِي – عربی.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر

إبراهیم بن عبدالله هروی:

  -     حافظ استاد أبوإسحاق إبراهیم بن عبدالله بن حاتم هروِي ساکن بغداد شخصیتی متکلم، قارِي، صدوق و یکی از مشاهیر محدثین بوده، و اصل او از ه...