- حافظ استاد أبوإسحاق إبراهیم بن عبدالله بن حاتم هروِي ساکن بغداد شخصیتی متکلم، قارِي، صدوق و یکی از مشاهیر محدثین بوده، و اصل او از هرات شهری مشهور به خراسان ( افغانستان امروزی ) می باشد. او در بغداد سکونت اختیار کرد، و از هشیم، ابن ابی الزناد، ابن علیه، عیسی بن یونس و دیگران حدیث روایت نموده، و از او ترمذی، ابن ماجه، ابو زرعه، ابو حاتم، جعفر فریابی، حارث بن أبی اسامه، یوسف قاضی و دیگران روایت نموده اند.
ابن
معین میگوید: در احادیث او خللی نیست. و ابو زرعه دمشقی گفته است: از مردی شنیدم
که برای یحیی بن معین یکی از علمای بر جسته و محدثین معروف می گفت: احادیث هشیم را
از کی بنویسم؟ گفت: از إبراهیم هروی و سُرَیج بن یونس. هم چنین گفت: وقتی که
إبراهیم هروی و محمد بن صباح در مورد حدیث هشیم اختلاف کردند، هروی از او داناتر،
زیرک تر و مؤدب تر بود. و ابو زرعه رازی و صالح جزره او را شخصی صدوق گفتند، و
صالح می گفت که از إبراهیم هروی شنیدم که می گفت: حدیث هشیم را بین بیست تا سی
مرتبه شنیدم، و خود را به آن واقف ساختم. هم چنین صالح گفته است: إبراهیم هروی
دانا ترین مردم به حدیث هشیم بود. و عمرو بن عون به نقل از ابو حاتم میگوید:
إبراهیم هروی شیخ است در حدیث. و دارقطنی گفته است: إبراهیم هروی مردی ثقه و ثابت
بوده است. اما ابو داؤد او را ضعیف گفته ، و نسائی می گوید: قوی نیست. و إبراهیم
حربی آورده است: إبراهیم هروی مردی قابل اعتماد، متقی و حافظ حدیث بود، و در این
دیار کسی مثل او نبود، و باز میگوید: او مردی دائم الصوم بود، و روزه خود را بدون
از اینکه کسی را به خوردن غذا دعوت کند افطار نمی کرد، تا اینکه به همراه او غذا
بخورد، و نوشیدنی بیاشامد. و امام محمد ابن حبان در کتاب تقریب الثقات مینویسد:
إبراهیم بن عبدالله بن حاتم هروی مکنی به ابوإسحاق از جمله اتباع تابعین بوده و در
بغداد سکونت اختیار نمود، و در سال 244 هجری قمری وفات یافت. و ذهبی در کتاب
الکاشف آورده است: إبراهیم بن عبدالله هروی و بعد بغدادی از حافظان حدیث بوده، و
از إسماعیل بن جعفر، هشیم و دیگران حدیث روایت نموده، و از او فریابی و مردمانی
دگر روایت کرده اند، جمع زیادی از محدثین او را ثقه گفته اند، اما نسائی و عده أی
دیگر او را قوی نمی دانند. نامبرده در سال 244 هجری قمری وفات یافته است. و در
کتاب تقریب التهذیب آمده است: إبراهیم بن عبدالله بن ابی حاتم هروی مکنی به ابو
إسحاق در بغداد سکونت اختیار نمود، و او شخصی صدوق، حافظ حدیث و عالم به قرآن بود.
نامبرده در سال 178 هجری قمری در هرات متولد گردید، و در ماه شعبان سال 244 هجری
قمری به سن 66 سالگی در شهر سرمن رأی عراق وفات یافت. حارث بن ابی اسامه میگوید:
إبراهیم بن عبدالله هروی در منطقه سرمن رأی که شهری است در بالای بغداد و آنرا
معتصم عباسی آباد ساخت وفات یافت. و در کتاب الجرح والتعدیل ابن ابی حاتم رازی
مینویسد: إبراهیم بن عبدالله بن حاتم هروی مکنی به ابو إسحاق از ابن أبی زناد،
جعفر بن سلیمان، عبدالعزیز دراوردی و دیگران حدیث روایت نموده است. هم چنین ابن
ابی حاتم می گوید: پدرم و ابو زرعه نیز هر دو از موصوف حدیث روایت کرده اند، و از
پدرم و ابو زرعه شنیدم که او را در شمار علمای حدیث در شهر بغداد آورده اند، و از
ابوزرعه در بارۀ او سوال شد. ابو زرعه گفت: او صدوق در حدیث است، و از پدرم سوال
شد. گفت: او شیخ است در حدیث.
تهذیب التهذیب جلد اول صفحه 149
تقریب التهذیب جزء اول صفحه 52
تقریب الثقات صفحه 140 و 141
الکاشف جزء اول صفحه 41