إمام حافظ أبوبَکر یَحیَی بن حَمَّاد بن أبِي زیاد
شیبانِي بَصرِي از جمله موالی بوده است، و بعضی از مؤرخین کنیه او را أبومحمد گفته
اند. نامبرده داماد أبوعَوَانه می باشد، و از أبوعَوانه وَضَّاح بن عبدالله، عِکرمه
بن عَمَّار یَمَامِي، شُعبه بن حَجَّاج، حَمَّاد بن سَلَمَه، هَمَّام بن یحیی،
جریر بن حازم، جُوَیرِیه بن أسماء، أغلب بن تمیم شعوذِي، رَجاء أبِي یحیی سقطِي
معروف به صاحب السَقَط، سَلام بن أبِي مُطِيع، عبدالعزیز بن مُختار، لَیث بن سَعد،
مُعتمر بن سُلَیمان و غیر از ایشان از کسانی دیگر حدیث روایت نموده، و از او بُخارِي،
إسحاق بن راهویه، إبراهیم بن دینار تَمَّار بغدادِي، إبراهیم بن مَکتوم بصرِي، حسن
بن مُدرک طَحَّان، إسحاق بن منصور کَوسج، أبوإسحاق إبراهیم بن یعقوب جُوزجانِي، حُمَید
بن زَنجویه نسائِي، أبوداؤد سُلَیمان بن
سیف حَرَّانِي، أبوموسی محمد بن مثنِی، أبو قُدامه عبیدالله بن سعید سَرخسِي، محمد
بن مَعمَر بَحرانِي، عبدالله بن عبدالرحمن دَارمِي، محمد بن یحیی ذُهلِي، أبو مُسلم
إبراهیم بن عبدالله کَجِي، أحمد بن إسحاق سُرمارِي، أحمد بن محمد بن مُعَلَّی
أَدَمِي، أبوعلِي أحمد بن محمد بن یحیی بن یزید، إسحاق بن شاذان فارسِي، إسحاق بن
سَیَّار نَصِيبِي، بَکَّار بن قُتَیبه بَکراوِي قاضِي، حسن بن علِي خَلَّال، پسرش
حَمَّاد بن یحیی بن حماد شیبانِي، شُجاع بن مَخلَد، عباس بن جعفر زَبرقان، عبدالله
بن إسحاق جَوهرِي، عبدالقدوس بن محمد حَبحابِي، عبیدالله بن حَجَّاج بن مِنهال
أنمَاطِي، علِي بن حسن بن أبِي عیسی
هِلالِي، علِي بن سعید بن جریر نَسائِي، محمد بن بَشَّار بُندار، محمد بن مُسلم بن
وارة رازِي، محمد بن نُعمان بن عبدالسلام أصفهانِي، محمد بن یحیی بن عبدالکریم
أزدِي، محمد بن یونس کُدَیمِي، یحیی بن حکیم مُقَوِّم، یزید بن سنان قَزَّاز
بَصرِي، یعقوب بن سفیان فَسَوِي فارسِي، أبوغسان یوسف بن موسی تُستَرِي و دیگران
روایت نموده اند. (1 و5)
محمد بن
نعمان بن عبدالسلام می گوید: من از یحیی بن حماد شیبانی کسی را پرهیزگار تر ندیدم،
به گمانم که او هیچ وقت خنده قهقهه نکرده است.(1)
عبدالرحمن
بن أبِي حاتم رازی در کتاب الجرح والتعدیل آورده است: از پدرم راجع به أبوبکر یحیی
بن حماد بصرِي سوال کردم. پدرم گفت: موصوف ثقه است.(6)
محمد بن
سعد در کتاب طبقات می نویسد: یحیی بن حماد بن أبِي زیاد کنیه اش أبومحمد و محدثی
مورد اعتماد و پر حدیث بوده است، او از أبوعوانه و گاهی از پدر خود حماد بن أبِي
زیاد روایت کرده است. پدرش از حسن بصرِي، ابن سیرین و عطاء خراسانِي روایت کرده
است، که عبدالأعلی بن حماد نرسِي از ایشان دربارۀ استفاده از ظرف های بلور سؤال کرده
است.(3)
امام محمد
بن حبان بستی در کتاب تقریب الثقات یحیی بن حماد شیبانِي را در شمار ثقات آورده، و
می نگارد: أبوبکر یَحیَی بن حَمَّاد شَیبَانِي از جمله اتباع تابعین و از اهالی
بصره بوده است. موصوف در سال 215 هجری قمری درگذشت.(4)
امام
ابوعبدالله شمس الدین ذهبی در کتاب سیر اعلام النبلاء آورده است: بخاری به نقل از حسن
بن مدرک می گوید: یحیی بن حماد شیبانِي در
سال 215 هجری قمری وفات یافته است.(5)
حافظ ابن
حجر عسقلانِي به نقل از عجلی گفته است: نامبرده ثقه بوده، و از جمله مردمانی است،
که بیشترین حدیث را از ابو عوانه روایت نموده اند.(2)
منابع و مآخذ:
1 – تهذیب الکمال – جلد سی و یکم - صفحه 276، 277و 288 – به شماره 6815 – تالیف
حافظ جمال الدین مزِي – عربی.
2 -
تهذیب التهذیب - جلد ششم - صفحه 125 – 8807 – تالیف حافظ ابن حجر عسقلانی – عربی.
3 –
طبقات – جلد هفتم – صفحه 316 – تالیف محمد بن سعد کاتب واقدی – ترجمه دکتر محمود
مهدوی دامغانی – فارسی.
4 –
تقریب الثقات – صفحه 1285 – به شماره 15302 – تالیف محمد بن حبان بستی – عربی.
5 –
سیر أعلام النبلاء – جلد دوم – صفحه 943 و 944 – به شماره 1562 – طبقه دهم – تالیف
امام ذهبی – عربی.
6 –
الجرح والتعدیل – جلد نهم – صفحه 170 – به شماره 16238/ 583 – تالیف ابن ابی حاتم
رازی – عربی.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر