حافظ أبومحمد وَلِید بن کَثِیر قُرَشِي مَخزُومِي مَدَنِي
از جمله موالی آل مَخزُوم و ساکن کُوفَه بوده، و شخصیتی علامه، اخبارِي، ثقه و
آگاه به سیر و مغازی می باشد،(1 و 3) و احادیث او را صاحبان کتب ششگانه أی حدیثی
اهل سنت و جماعت نقل کرده اند.(8) موصوف از سعید بن أبِي هند فزارِي، سعید بن أبِي
سعید مَقبُرِي، محمد بن کعب قُرَظِي، محمد بن جعفر بن زبیر بن عوام أسدِي، محمد بن
عمرو بن عطاء عامرِي، محمد بن عبدالله بن عمرو بن حَلحَله دیلِي، عُبیدالله بن
عبدالله بن عمر بن خطاب عدوِي، سعید بن عبدالرحمن بن أبِي سعید خُدرِي، إبراهیم بن
عبدالله بن حُنین هاشمِي، بُشَیر بن یَسَار حارثِي، عَمرو بن شُعیب بن محمد
قُرَشِي، محمد بن مسلم بن شهاب زُهرِي، نافع مولای ابن عمر، وَهب بن کَیسان
قُرَشِي، محمد بن عبدالرحمن بن أبِي صَعصَعه أنصارِي، تَدرُس پدر بزرگ أبِي زبیر
مکِي مولای حکیم بن حزام، داود بن صالح تَمَّار، عُباده بن ولید بن عُباده بن
صَامت أنصارِي، عبدالله بن مُسلم طَوِيل، عبدالرحمن بن حارث بن عَیَّاش بن أبِي
رَبِيعَه مخزومِي، عبدالرحمن بن مِهران مَدَنِي، عبدالرحمن بن هُرمز أعرج،
عُبیدالله بن عبدالله بن مِحصَن خَطمِي، عُماره بن عبدالله بن صَیَّاد، قَطَن بن
وَهب بن عویمر لیثِي، محمد بن إبراهیم بن حارث تَیمِي، محمد بن عَبَّاد بن جعفر
مَخزُومِي، محمد بن کعب بن مالک أنصارِي، مَعبَد بن کعب بن مالک أنصارِي، یزید بن
عبدالله بن قُسَیط لیثِي، أبِي مالک بن ثعلبه بن أبِي مالک قُرظِي یا مالک بن
ثعلبه بن أبِي مالک، حسن بن حسن هاشمِي، علاء بن عبدالرحمن حرقِي، عبدالله بن أبِي
سلمه ماجشون، عبدالله بن محمد بن مسلم حجازِي، عبیدالله بن عمر بن حفص بن عاصم بن
عمر عدوِي، محمد بن عبدالله بن عبدالرحمن أنصارِي، محمد بن عجلان قرشِي، محمد بن
کعب بن سلیم قرظِي، محمد بن مسلم بن تدرس قرشِي، یعقوب بن عتبه بن مغیره ثقفِي،
محمد بن مسلم بن شریک ثقفِي و دیگران حدیث روایت نموده، و از او إبراهیم بن سعد بن
إبراهیم بن عبدالرحمن زُهرِي، عیسی بن یونس سبِيعِي، سُفیان بن عُیَینه بن میمون
هلالِي، أبوأسامه حماد بن أسامه بن زید قرشِي، محمد بن عُمر بن واقد واقدِي،
أبومریم عبدالغفار بن قاسم بن قیس نجارِي، محمد بن إسماعیل بن أبِي فُدَیک، سُفیان
بن سعید بن مسروق ثورِي، حماد بن سلمه بصرِي و دیگران روایت نموده اند.(1و7)
عیسی بن یونس سبیعِي می گوید: ولید بن کثیر برای ما
حدیث گفت، و او شخصی ثقه است. إبراهیم بن سعد زهرِي می گوید: ولید بن کثیر ثقه و
حریص بر دانستن و گرداوری مغازی بود. أبوحفص عمر بن شاهین او را در شمار ثقات
آورده است. علِي بن مدینِي به نقل از سفیان بن عیینه گفته است: چنان که من می
شناسم ولید بن کثیر إباضِي اما شخصتی قابل اعتماد بود. عباس دُورِي به نقل از یحیی
بن معین گفته است: ولید بن کثیر شخصتی ثقه بوده است. زکریا بن یحیی ساجِي می گوید:
ولید بن کثیر اباضی بوده، اما قابل اعتماد است، و به روایتش حجت آورده می شود. اکثر
محدثین او را ثقه و راستگو گفته اند، اما بعضی از جمله أبوعُبید آجرِي به نقل از
أبِي داود سجستانِي می گویند: ولید بن کثیر ثقه بوده، اما عقائد إباضی(خوارج)
داشته است. عبید بن میمون تَبَّان می گوید: ولید بن کثیر قدرِي بوده است.(2و 4)
إمام
أبوعبدالله شمس الدین ذهبِي در کتاب سیر اعلام النبلاء می نویسد: عقیلِي در کتابش
از ولید بن کثیر یادآوری نموده، و می گوید: أحمد بن زُکَیر از أحمد بن سعید فِهرِي
و او از محمد بن عبید تَبَّان روایت نموده، که گفت: این را از پدرم شنیدم، و
برایتان می گویم، عیسی بن یونس دربارۀ ولید بن کثیر حرف می زد، و می گفت: ای
پسرانم! آیا می دانید که ولید بن کثیر کی است؟ به پروردگار سوگند! که این مولای
بنی مخزوم (یعنی ولید بن کثیر) قدری است، و بدرستی که اهالی عراق به شهر ما می
آیند، بدون از این که بدانند، از کی حدیث می گیرند.(3)
إمام محمد
بن حبان بستِي در کتاب تقریب الثقات ولید بن کثیر را در شمار ثقات آورده، و می
نویسد: أبومحمد ولید بن کثیر مَخزُومِي از اتباع تابعین و از اهالی مدینه بوده، و
در سال 151 هجری قمری وفات یافته است.(5)
محمد بن
سعد در کتاب طبقات آورده است: ولید بن کثیر از وابستگان و آزادکرده گان خاندان
مخزوم است. به سال 151 هجری قمری در کوفه درگذشت، أبو أسامه و کوفیان دیگری از
ولید روایت کرده اند. او به سیره و مغازِي رسول خدا(ص) آگاه بوده، و او را احادیثی
است، و چندان مهم نیست.(6)
منابع و مآخذ:
1 – تهذیب الکمال – جلد سی و یکم – صفحه 73، 74و 75 –
به شماره 6733 – تالیف حافظ جمال الدین مزِي – عربی.
2 -
تهذیب التهذیب - جلد ششم - صفحه93و 94 –
به شماره 8719 – تالیف حافظ ابن حجر عسقلانی – عربی.
3 –
سیر اعلام النبلاء – جلد دوم – صفحه 343 – به شماره 1029 – طبقه ششم – تالیف امام
ابوعبدالله شمس الدین ذهبِي – عربی.
4 –
الجرح والتعدیل – جلد نهم – صفحه 18 و 19 – به شماره 15717/ 62 – امام ابومحمد
عبدالرحمن بن أبِي حاتم رازِ – عربِي.
5 –
تقریب الثقات – صفحه 1273 – به شماره 15156 – تالیف امام محمد بن حبان بستی –
عربی.
6 -
طبقات – جلد ششم – صفحه 255 – تالیف محمد بن سعد کاتب واقدی – ترجمه دکتر محمود
مهدوی دامغانی – فارسی.
7 -
موسوعة الحدیث – معلومات عن الراوِي – عربی.
8 – المغنِي فِي الضعفاء – جلد دوم – صفحه 500 – به
شماره 6884 - تالیف امام ذهبی – عربی.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر