إمام
المحدث أبوعبدالله أحمد بن أبِي موسی عیسی بن حَسَّان مِصرِي عَسکَرِي معروف به
ابن تُستَرِي در شوشتر، سامراء و مصر زندگی کرده است، و چون پدرش به تجارت در لباس
ها و پارچه های تُستَرِي مصروفیت داشته، بدان جهت به ابن تَستَرِي معروف شده است.
بعضی هم می گویند: او اصالتاً از مردمان أهواز بوده است. و تستربه تاء مضمومه،
سکون سین و فتح تاء دوم شهری در نزدیک أهواز است، که امروزه آن را شُوشتَر می
گویند، و قبر براء بن عازب از اصحاب رسول الله(ص) نیز در آن شهر است. و عسکرِي
انتساب وی به شهر سامراء یا سرمن رأی شهری در وسط عراق در استان صلاح الدین می
باشد، بدین جهت که دستور بنای آن را معتصم خلیفه عباسی داده، و آن را پایتخت و مقر
نظامی و عسکری خویش ساخته بود، شهر مذکور را به نام سازندۀ آن عسکر المعتصم نیز می
گویند، که لقب امام حسن عسکرِي نیز از این شهر گرفته شده است. أحمد بن عیسی مصرِي
در ماه صفر سال 243 هجری قمری در شهر سامراء درگذشت.(2، 6، 8 ، 10 ،11 و 14)
موصوف
از إبراهیم بن أبِي حَیَّه یسع مکِي، أزهر بن سَعد سَمَّان بصرِي، أیوب بن محمد
وزان، بِشر بن بکر تَنَیسِي، خیران بن علاء کلبِي، رِشدِين بن سعد مهرِي، ضِمام بن
إسماعیل بن مالک مرادِي، عبدالله بن وَهب بن منبه أنباوِي، عبدالله بن وهب بن مسلم
قرشِي، عبیدالله بن عبدالله عبادانِي (آبادانِي)، عمرو بن حارث بن یعقوب بن
عبدالله أنصارِي، کثیر بن عبید بن نمیر مذحجِي، محمد بن إسماعیل بن أبِي فُدَیک،
مُفَضَّل بن فَضَالَه قتبانِي، مُؤَمَّل بن عبدالرحمن ثقفِي، یَغنَم بن سالم بن
قَنبَر بصرِي مولای حضرت علِي کرم الله وجهه و عده أی دیگر حدیث روایت نموده، و از
او محمد بن إسماعیل بُخارِي، مُسلم بن حجاج نیشابورِي، أحمد بن شعیب نَسائِي، محمد
بن یزید بن ماجَه قزوینِي، إبراهیم بن إسحاق حربِي، أحمد بن إبراهیم دَورقِي، أحمد
بن بشر مرثدِي، أحمد بن عبدالله بن شهاب عُکبَرِي، أبوبکر أحمد بن علِي بن سعید بن
إبراهیم أموِي قاضِي مَروزِي، أبویعلَی أحمد بن علِي بن مُثَنَّی مَوصلِي، أحمد بن
محمد بن حنبل شیبانِي، أحمد بن محمد بن سُلَیمان فأفاء عَلَّاف، أحمد بن یوسف بن
تمیم بصرِي، إدریس بن عبدالکریم حداد، إسحاق بن إبراهیم دبرِي، إسحاق بن حسن
حربِي، إسماعیل بن إسحاق قاضِي، إسماعیل بن فضل بلخِي، جعفر بن محمد بن حسن فِریابِي
قاضِي، جعفر بن هاشم بن یحیی عَسکرِي، حرب بن إسماعیل کرمانِي، حسن بن سُفیان
شیبانِي، حسن بن علی بن شبیب مَعمَرِي، حسین بن محمد عجلِي، حنبل بن إسحاق بن حنبل
شیبانِي، سعید بن عثمان أهوازِي، سلیمان بن أحمد طبرانِي، سمانه دختر حمدان
أنباریه، عبدالله بن أحمد بن حنبل شیبانِي، عبدالله بن إسحاق مدائنِي، أبوشعیب
عبدالله بن حسن بن أحمد بن أبِي شعیب حرانِي، عبدالله بن عبدالرحمن بن فضل دارمِي،
أبوبکر عبدالله بن محمد بن أبِي الدنیا قرشِي، أبوالقاسم عبدالله بن محمد بن
عبدالعزیز بَغَوِي هروِي، عبدالله بن محمد بن ناجیه، عبدالله بن موسی بن أبِي
عثمان دهقان، عبیدالله بن جعفر بن محمد بغدادِي، أبوزُرعه عبیدالله بن عبدالکریم
رازِي، علِي بن عبدالعزیز بن مرزبان بغوِي هروِي، علیل بن أحمد مصرِي، عمر بن أیوب
سقطِي، عمر بن أبِي معاذ نمیرِي، عمران بن موسی جرجانِي، قاسم بن زکریا بن یحیی
مطرز، محمد بن إبراهیم بن أبان سراج، أبوحاتم محمد بن إدریس رازِي، محمد بن أیوب
بن سنان بجلِي، محمد بن أیوب بن یحیی بن ضُرَیس رازِي، أبوبکر محمد بن جعفر بن
محمد بن أعین بغدادِي، محمد بن رجاء بن سندِي خراسانِي، محمد بن روح قنطرِي، محمد
بن عثمان بن أبِي شیبه، محمد بن فضل سقطِي، محمد بن محمد بن رجاء أسفراینِي، محمد
بن محمد بن سلیمان باغندِي، محمد بن موسی بن یونس وراق، محمد بن یحیی بن منذر
بصرِي، محمد بن یعقوب بن فَرَجِي صوفِي رَملِي، محمد بن یوسف ضبِي، محمود بن محمد
واسطِي، معاذ بن مثنی عنبرِي، موسی بن هارون بغدادِي، نصر بن داود صاغانِي، یوسف
ین یعقوب قاضِي و تعدادی دیگر روایت کرده اند.(1 و 13)
أبوعُبَید آجُرِي می گوید: از أبوداود دربارۀ
أحمد بن عیسی مصرِي سوال کردم، گفت: از یحیی ابن مَعِين شنیدم، که سوگند یاد کرد،
که او دروغگو است.(9)
أبومحمد عبدالرحمن بن أبِي حاتم رازِي می
گوید: از پدرم در بارۀ أحمد بن عیسی مصرِي سوال گردید، گفت: مردم در باره اش حرف
می زنند.(5)
إمام محمد بن إسماعیل بخاری در تاریخ کبیر از
أبوعبدالله أحمد بن عیسی تسترِي یادآوری نموده، و می نویسد: موصوف از ابن وهب حدیث
شنیده است.(3)
إمام أبوحاتم
محمد بن حبان بستِي در کتاب تقریب الثقات أحمد بن عیسی تسترِي را در شمار ثقات
آورده، و می نویسد: أبوعبدالله أحمد بن عیسی تُستَرِي از اتباع تابعین، شخصی قابل
اعتماد و ساکن بغداد بوده، و در سال 243 هجری قمری وفات یافته است.(4)
أبوبکر أحمد بن علِي خطیب بغدادِي در تاریخ
بغداد می نویسد: أبوعبدالله أحمد بن عیسی مصرِي معروف به تُسترِي به بغداد آمده، و
در این شهر از مُفَضَّل بن فَضَاله مِصرِي، ضِمام بن إسماعیل مَعَافرِي، رِشدین بن
سَعد مَهرِي، عبدالله بن وَهب قُرشِي و أزهر بن سعد سمان حدیث روایت نموده است. خطیب
می گوید: من برای کسانی که دربارۀ او حرف می زنند، دلیلی نیافتم، که حجت بر حدیث
او را ترک کنم.(7)
إمام أبوعبدالله شمس الدین ذهبی در کتاب سیر
اعلام النبلاء آورده است: إمام أبوعبدالله أحمد بن عیسی بن حسان مصرِي معروف به
ابن تُستَرِي محدثِي صدوق بوده است. نسائِي و دیگران گفته اند: روایت از وی اشکالی
ندارد. وی در سامراء در ماه صفر سال 243 هجری قمری وفات یافت. پدر أحمد بن عیسی مصری در تستر مشغول تجارت بود،
همان شهری که امروزه به آن شُوشتَر می گویند، بدین لحاظ معروف به ابن تُستَرِي شده
است.(6)
حافظ ابن حجر عسقلانِي در کتاب تهذیب التهذیب
می نگارد: کسی أحمد بن عیسی مصرِي را متهم به وضع حدیث ننموده، و در احادیثش چیزِي
از مناکیر نیز دیده نمی شود، والله اعلم. اکثر قریب به اتفاق مورخین وفات موصوف را در سال
243 هجری قمری آورده اند، اما عبدالله بن
إسحاق أنماطِي می گوید: نامبرده در سال 244 هجری قمری یافته است.(9)
إمام شهاب الدین أبِي الفلاح عبدالحی بن أحمد
بن محمد ابن عماد حنبلِي در کتاب شذرات الذهب می نویسد: أبوعبدالله أحمد بن عیسی
مصرِي معروف به ابن تُستَرِي در سال 243 هجری قمرِي وفات یافت، او مدتی در بغداد
سکونت کرد، و از ضمام بن إسماعیل و ابن وهب حدیث روایت نمود، احادیث او را شیخان،
نسائِي و دیگران آورده اند. در المغنی آمده است: احادیث او به نقل از ابن وهب ثقه
است، اما ابن معین او را دروغگو خوانده، و نسائِي می گوید: روایت از وی اشکالی ندارد.(12)
أبوالقاسم بغوِي، أبوالحسین بن قانع و أبوسعید
بن یونس می گویند: أحمد بن عیسی مصرِي در سال 243 هجری قمری وفات یافته است. و ابن
قانع می گوید: وفات وی در سُرَّمَن رأی(سامراء) بوده است.(1)
منابع
و مآخذ:
1 –
تهذیب الکمال – جلد اول – از صفحه 417 الی صفحه 421 – به شماره 87 – تالیف حافظ
جمال الدین مزی – عربی.
2 –
أسامِي من روی عنهم محمد بن إسماعیل البخارِي – صفحه 75 – به شماره 4 – تالیف أبِي
أحمد عبدالله بن عدی جرجانِي – عربی.
3 -
تاریخ کبیر – جلد دوم – قسم دوم – صفحه 6 – تالیف امام محمد بن اسماعیل بخاری –
عربی.
4 –
تقریب الثقات – صفحه 191 – به شماره 863 – تالیف امام محمد بن حبان بستی – عربی.
5 –
الجرح والتعدیل – جلد دوم – صفحه 21 و 22 – به شماره 109 – تالیف عبدالرحمن بن أبِي
حاتم رازِي – عربی.
6 –
سیر أعلام النبلاء – جلد سوم – صفحه 42 و 43 – به شماره 1987 – طبقه سیزدهم –
تالیف امام شمس الدین ذهبی – عربی.
7 –
تاریخ بغداد – جلد پنجم – از صفحه 450 الی صفحه 453 – به شماره 2292 – تالیف خطیب
أحمد بن علی بغدادِي – عربی.
8 –
الانساب – جلد اول – صفحه 465 – حرف تاء – تالیف امام أبوسعد عبدالکریم سمعانِي –
عربی.
9 –
تهذیب التهذیب – جلد اول – صفحه 109 – به شماره 115 – تالیف حافظ ابن حجر عسقلانِي
– عربی.
10
– معجم البلدان – جلد دوم – صفحه 31 – حرف تاء – تالیف شیخ شهاب الدین أبِي
عبدالله یاقوت حموِي رومِي بغدادِي – عربی.
11
– تاریخ المصریین – جلد اول – صفحه 18 – به شماره
44 – تالیفأبِي سعید عبدالرحمن بن احمد بن یونس صدفی مصری – عربی.
12
– شذرات الذهب – جلد دوم – صفحه 233 – حوادث سال 243 هجری قمری – تالیف شهاب الدین
ابن عماد حنبلی – عربی.
13
– موسوعة الحدیث – معلومات عن الراوِي – عربی.
14
– ویکیبیدیا الموسوعة الحرة( دائرة المعارف عربی) – آخرین تعدیل – 9 جنوری سال
2019 – ساعت 59/ 03 دقیقه – عربی.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر