سعیدالدین
أبو سعد محمد بن مسعود بلیانِي کازرونِي شیرازِي نواسه إمام الدین محمد مشهور به
مولانا و از یک خانواده سرشناس علمی و عرفانی مکنی به أبوالمحمدین می باشد. و
بلیان قریه أی مربوط به کازرون از مربوطات شیراز است، که خاندان سعیدالدین منسوب
به همان قریه بوده اند. خاندان بلیانی از عرفای سده های هفتم و هشتم هجری و از
مشایخ سلسله سهروردیه می باشند، و نسب شان به عارف مشهور قرن چهارم هجری أبوعلِي
دقاق متوفی سال 405 هجری قمری می رسد.(1 و 4) سعیدالدین أبوسعد محمد بن مسعود
کازرونِي از جملۀ فقهاء و محدثین معروف روزگار خود بوده، و مقدمات معارف زمان خود
را در نزد شیخ امین الدین محمد بلیانِي فراگرفت. وی در رباط شیخ أبوعبدالله محمد
بن خفیف شیرازِي متوفی سال 371 هجری قمری درس می گفت. گویند: در محضر او هزاران
نفر از صالحان و عابدان برای استماع حدیث و خواندن صحیح بخارِي جمع می شدند.
سعیدالدین در سال 758 هجری قمری درگذشت، و او را در همان رباطی که تدریس می کرد،
به خاک سپردند. سعیدالدین دو فرزند داشت، و چنان که از کنیت او یعنی أبوالمحمدین
بر می آید، نام هر دو شان محمد و هردوی آنها از جمله فقهاء و محدثین بوده اند. 1 -
عفیف الدین أبوالمحامد محمد بن سعیدالدین که در سال 727 زاده شده، و در سال 802
هجری قمری در نجد وفات یافت، و در همانجا دفن گردید، وی یکی از محدثان بزرگ بشمار
می رود ، و تالیفاتی دارد، که از مهم ترین آن ها شرح صحیح بخاری است. 2 – نسیم
الدین ابوعبدالله محمد بن سعیدالدین که در سال 735 هجری قمری در کازرون متولد
گردید، و در سال 810 هجری قمری وفات یافت، او در فقه و علوم عربی فاضل بود، و
اجازه روایت داشت، تقی الدین فاسِي از شاگردان او است.(1)
خواند میر هروِي در کتاب حبیب السیر می نویسد:
از جملۀ أعاظم، فضلاء و محدثان شیخ سعیدالدین محمد بن مسعود الگازرونِي معاصر امیر
محمد مظفر بود، و در بلده فاخره شیراز بلوازم افاده و نشر علوم دینیه اشتغال می
نمود، از مصنفات آن جناب شرح مشارق الأنوار و سیر سیدالأبرار صلی الله علیه و آله
الأخیار مشهور است، آن سیر بر زبان اهل خبر به سیر گازرونِي مذکور است. وفات شیخ
سعید در شهور سنه ثمان و خمسین و سبع مائه(758) بوقوع انجامید.(2)
حاجی خلیفه در کتاب کشف الظنون آورده است:
سعیدالدین محمد بن مسعود بن محمد کازرونِي در سال 758 هجری قمری وفات یافته است. و
از جمله تصانیف وی کتاب حصن الأتقیاء من قصص الأنبیاء به زبان فارسِي، مناسک حج و
المنتقی من سیر مولد النبی المصطفی (ص) به زبان فارسی می باشد.(3)
برخی از آثار و تالیفات سعیدالدین أبو سعد
محمد بن مسعود بلیانِي کازرونِي قرار ذیل است: 1 – مطالع الأنوار فِي شرح مشارق
الأنوار. 2 – شفاء الصدور. 3 – المحمدین. 4 – المسلسلات. 5 – روضة الرائض فِي علم
الفرائض. 6 – جامع المناسک و شرح ینابیع الاحکام، که آن را بپایان نبرد. 7 – سیر
سیدالأنوار یا مولود النبِي – المنتقی فِي سیر مولد النبِي المصطفی صلی الله علیه
و آله و اصحابه و سلم - که آن را فرزندش عفیف الدین أبوالممحامد محمد در سال 760
هجری قمری به فارسی ترجمه کرد، که به نام سیر کازورنِي یا سیر عفیفِي مشهور است. و
ترجمه دیگر این کتاب به عنوان نهایة المسؤول فِي روایة الرسول به قلم عبدالسلام بن
علِي ابرقوهِي دانشمند قرن هشتم صورت گرفته، که کتاب مذکور به چاپ هم رسیده است. 8
– حصن الأتقیاء من قصص الأنبیاء به زبان فارسی.(1 و 3)
منابع
و مآخذ:
1 –
ویکی فقه – به نقل از دانشنامه جهان اسلام
– بنیاد دائرة المعارف اسلامی – برگرفته از مقاله بلیانِي – به شماره 1774 –
فارسی.
2 –
تاریخ حبیب السیر – جلد سوم – صفحه 494 – حوادث سال 758 هجری قمری – تالیف خواند
میر هروی – عربی.
3 –
کشف الظنون – جلد ششم – صفحه 128 – حرف میم – تالیف حاجی خلیفه – عربی.
4 – نفحات الأنس – جلد اول - صفحه 264، 265 و 266 –
تالیف نورالدین عبدالرحمن جامی هروی – فارسی.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر