حافظ حجت و پیشوا أبومحمد عَبدَه بن سُلَیمان بن
حاجب بن زُراره بن عبدالرحمن بن صُرَد بن سُمَیر بن مُلَیل بن عبدالله بن أبِي بکر
بن کِلاب کِلابِي کُوفِي بوده، که از اجدادش صُرَد اسلام را درک نموده، و اسلام
آورده است. و کِلابِي نسبت وی به کِلاب است، و کِلاب در انساب برادر رُؤاس از اولاد
قَیس عَیلان می باشد. بعضی از مؤرخین اسم او را عبدالرحمن گفته اند، و می گویند:
عبده لقب او است. نامبرده در کوفه زندگی می کرده است، و در روز سوم از ماه رجب سال 188 هجری قمری در زمان خلافت هارون
الرشید خلیفه عباسی در شهر کوفه وفات یافت، و بر پیکر او محمد بن ربیعه کلابِي یکی
از اقاربش نماز جنازه خواند.(4 و 6)
موصوف از
إسماعیل بن أبِي خالد بجلِي، حارثه بن أبِي الرجال أنصارِي، حَجَّاج بن دینار
أشجعِي، حسن بن صالح ثورِي، خالد بن أبِي کریمه اصفهانِي، زکریا بن أبِي زائده
وادعِي، سالم بن عبدالواحد مرادِي، سعد بن سعید بن قیس أنصارِي، سعید بن أبِي
عَرُوبه عدوِي، سُفیان بن سعید ثَورِي، سُلیمان بن مهران أعمش، شعبه بن حجاج بن
ورد عتکِي، صالح بن صالح بن مسلم بن حَیَّ ثورِي، طلحه بن یحیی بن طلحه بن
عبیدالله قرشِي، عاصم بن سلیمان أحول، عبدالله بن عبدالله عامرِي أصم، عبدالله بن
عمر بن حفص بن عاصم بن عمر عدوِي، عبدالله بن عمران بن محمد عدوِي، عبدالله بن
نمیر همدانِي، عبدالرحمن بن أبِي لیلی أنصارِي، عبدالرحمن بن زیاد بن أنعُم
أفریقِي، عبدالرحمن بن قاسم بن محمد تیمِي، عبدالرحمن بن عبدالله بن عتبه مسعودِي،
عبدالعزیز بن عمر بن عبدالعزیز بن مروان قرشِي، عبدالملک بن أبِي سلیمان، عبدالملک
بن میسره فزارِي، عبیدالله بن عمر بن حفص بن عاصم بن عمر عدوِي، عتبه بن عبدالله
بن عتبه بن عبدالله مسعودِي، عبید بن عمر بن عبدالعزیز، عثمان بن حکیم أوسِي، علِي
بن صالح همدانِي، أبوإسحاق عمرو بن عبدالله بن عبید سبیعِي، عمرو بن میمون بن
مِهران جزرِي، مُجالد بن سعید همدانِي، محرز بن عبدالله جزرِي، محمد بن إسحاق بن
جعفر صاغانِي، محمد بن إسحاق بن یسار قرشِي، محمد بن خازم أعمی، محمد بن عمرو بن
عَلقَمه لیثِي، محمد بن مُرَّه قرشِي، مسعر بن کدام عامرِي، منصور بن معتمر سلمِي،
موسی بن مُسَیَّب ثقفِي، نَضر بن عَرَبِي، هشام بن عُروه بن زبیر أسدِي، وائل بن
داود، یحیی بن سعید أنصارِي، یحیی بن یزید بن حیان تیمِي، یحیی بن عبدالله تیمِي،
یزید بن زریع عیشِي، یوسف بن صهیب کندِي، أبِي جَناب کَلبِي و عده أی دیگر حدیث
روایت نموده، و از او إبراهیم بن مُجشر بن معدان کاتب، إبراهیم بن موسی رازِي،
أحمد بن محمد بن حنبل شیبانِي، أحمد بن منیع بن عبدالرحمن بغوِي هروِي، إسحاق بن
إبراهیم بن حبیب بن شَهِيد شهیدِي، إسحاق بن إبراهیم بن عباد دبرِي، إسحاق بن أبِي
إسرائیل مروزِي، إسحاق بن إسماعیل طالقانِي، إسحاق بن راهویه مروزِي، إسحاق بن
موسی أنصارِي، أسد بن موسی بن إبراهیم أموِي، إسماعیل بن حفص أیلِي، بکر بن حماد
بن سمک تاهرتِي، حسن بن إسماعیل مُجالدِي، حسن بن حماد ضبِي، حسن بن عرفه عبدِي،
حسین بن یزید أنصارِي، حفص بن عبدالله حلوانِي، حماد بن أسامه بن زید قرشِي، داود
بن حماد جرمِي، أبوخیثمه زُهیر بن حرب حرشِي، زهیر بن معاویه جعفِي، زیاد بن أیوب
طوسِي، زیاد بن یحیی حسانِي، سریح بن یونس بن إبراهیم مروروذِي، سعید بن یحیی بن
سعید أموِي، سفیان بن عیینه بن میمون هلالِي، سفیان بن وکیع بن جراح رؤاسِي، سهل
بن صالح بن حکیم أنطاکِي، شجاع بن مَخلَد فلاس، صدقه بن فضل مروزِي، عبد بن حمید
کشِي، عبدالله بن سعید کندِي، أبوسعید عبدالله بن سعید بن أشج، عبدالله بن عمر بن
محمد بن أبان قرشِي، عبدالله بن عون هلالِي، أبوبکر عبدالله بن محمد بن أبِي شَیبَه
عبسِي، عبدالله بن محمد بن ربیع عائذِي، عبدالله بن محمد بن رومِي یمامِي، عبدالله
بن نمیر همدانِي، عثمان بن محمد بن أبِي شَیبَه عبسِي، أبوالشَعثاء علِي بن حسن بن
سلیمان حَضرَمِي، علِي بن بحر بن برِي قطان، عمرو بن محمد ناقد، عمرو بن هاشم
بیروتِي، قُتَیبه بن سعید بغلانِي، محمد بن أبان بَلخِي، محمد بن آدم مِصِّيصِي، محمد
بن أیوب کلابِي، محمد بن حاتم بن یُونُس جَرجَرائِي، محمد بن حماد بن بکر مقرئ،
أبوبکر محمد بن خَلَّاد باهِلِي، محمد بن رافع قشیرِي، محمد بن سعید اصفهانِي،
محمد بن سلیمان أنبارِي، محمد بن سَوَّار بن راشد أزدِي، محمد بن سلام بِيکندِي،
محمد بن صلت ثورِي، محمد بن طَریف بَجَلِي، محمد بن عبدالله بن نُمَیر همدانِي،
أبوکُرَیب محمد بن عَلاء بن کریب همدانِي، محمد بن عیسی بن نجیح بغدادِي، محمد بن
قدامه مصیصِي، محمد بن متوکل قرشِي، محمد بن مثنی عنزِي، محمد بن نصر مروزِي، مصرف
بن عمرو یامِي، معمر بن مخلد جزرِي، موسی بن هارون بنِي، نُعَیم بن حَمَّاد
مَروَزِي، هارون بن إسحاق هَمدانِي، هارون بن سلیمان سلمِي، هاشم بن قاسم لیثِي،
هَنَّاد بن سَرِي تَمیمِي، یحیی بن آدم أموِي، یحیی بن طلحه یربوعِي، یحیی بن
معین، یوسف بن بهلول تمیمِي، یوسف بن عَدِي و تعدادی دیگر روایت کرده اند.(1 و 9)
صالح بن
أحمد بن حنبل می گوید: از پدرم راجع به عبده بن سلیمان کلابِي کُوفِي سوال کردم؟
گفت: ثقه و ثقه می باشد، در اصلاح وجودش می کوشد، و در فقری شدید گرفتار است.
عثمان بن سعید دارمِي می گوید: از یحیی بن معین سوال کردم، و گفتم: تو کدام یکی از
این دو کس یعنی أبوأسامه و عبده بن سلیمان را بیشتر دوست داری؟ گفت: هردوی آن ها
ثقه هستند. أحمد بن عبدالله عِجلِي می گوید: عبده بن سلیمان کوفِي مرد نیکوکاری
است، و همیشه مشغول قرائت قرآن کریم می باشد. أبوحفص عمر بن شاهین او را در شمار
ثقات آورده، و عثمان بن أبِي شیبه می گوید: او ثقه و صدوق بوده است. دارقطنی می
گوید: نامبرده ثقه است. أحمد بن صالح جیلِي می گوید: ثقه و مرد نیکوکاری است. یحیی
بن معین او را ثقه و ثابت گفته است.(1 و 9)
إمام أبومحمد
عبدالرحمن بن أبِي حاتم رازِي می گوید: از پدرم و ابوزرعه سوال گردید، که کدام یکی
از اینها یعنی عبده بن سلیمان، یونس بن بکیر
و سلمه بن فضل برای شما دوست داشتنی تر هستند؟ گفتند: عبده و بعد از او سلمه.(3)
إمام محمد
بن حبان بستِي در کتاب تقریب الثقات عبده بن سلیمان کلابِي کوفِي را در شمار ثقات
آورده، و می نویسد: أبومحمد عبده بن سلیمان کلابِي از اتباع تابعین و از اهالی
کوفه بوده، و در سال 178 هجری قمری درگذشت، وی جداً شخصیتِي مستقیم الحدیث بود.(5)
محمد بن
سعد کاتب واقدِي در کتاب طبقات آورده است: عبدة بن سلیمان بن حاجب بن زرارة بن
عبدالرحمن بن صُرَد بن سُمیر بن مُلَیل بن عبدالله بن أبِي بکر بن کلاب. از میان
نیاکان او کسی که اسلام را درک کرده، و مسلمان شده صُرَد است. کنیۀ عبدة أبومحمد و
نام اصلی او عبدالرحمن و ملقب به عبده بوده، و همین لقب بر او غلبه یافته، و مشهور
به عبده شده است. او به روز سوم رجب سال 188 هجری قمری در زمان خلافت هارون الرشید
خلیفه عباسی در شهر کوفه درگذشته است، و محمد بن ربیعه کلابِي بر پیکرش نماز
گزارده است. عبده محدثی مورد اعتماد بوده است.(6)
إمام شهاب
الدین ابن عماد حنبلِي در کتاب شذرات الذهب می نویسد: أبومحمد عبده بن سلیمان
کلابی کوفی در سال 188 هجری قمری وفات یافته است.(8)
أبوالحسن مَیمُونِي
به نقل از أحمد بن حنبل گفته است: من در سال188 هجری قمری به کوفه آمدم، و یک سال
قبل از آمدنم در سال 187 هجری قمری عبده بن سلیمان کِلابِي کوفِي وفات یافته بود.
محمد بن عبدالله بن نمیر می گوید: عبده بن سلیمان کلابِي کوفِي در ماه جمادی الاول
سال 188 هجری قمری وفات یافته است.(7) بخارِي
در کتاب تاریخ کبیر وفات موصوف را در سال 187 هجری قمری آورده است.(2)
منابع و مآخذ:
1 – تهذیب الکمال – جلد هژدهم – از صفحه 530 الی
صفحه 534 – به شماره 3613 – تالیف حافظ جمال الدین مزِي – عربی.
2 – تاریخ کبیر – جلد ششم – صفحه 115 – به شماره
1879 – تالیف امام محمد بخاری – عربی.
3 – الجرح والتعدیل – جلد ششم – صفحه 106 و 107 – به
شماره 9707/ 457 – تالیف امام عبدالرحمن بن ابی حاتم رازِي – عربی.
4 – سیر اعلام النبلاء – طبقه هفتم – تالیف امام
أبوعبدالله شمس الدین ذهبی – عربی.
5 – تقریب الثقات – صفحه 806 – به شماره 9011 –
تالیف امام محمد بن حبان بستِي – عربی.
6 – طبقات – جلد ششم – صفحه 849 – تالیف محمد بن سعد
کاتب واقدِي – ترجمه دکتر محمود مهدوی دامغانِي – فارسی.
7 – تهذیب التهذیب – جلد سوم – صفحه 509 و 510 – به شماره
4993 – تالیف حافظ ابن حجر عسقلانِي – عربی.
8 – شذرات الذهب – جلد دوم – صفحه 14 – حوادث سال
188 هجری قمری – تالیف شهاب الدین ابن عماد حنبلِي – عربی.
9 – موسوعة الحدیث – معلومات عن الراوی – عربی.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر