إمام
حافظ أبوموسی مُحَمَّد بن مُثَّنَّی بن عُبَید بن قَیس بن دِینار عَنَزِي بَصرِي
معروف بن زَمِن عالمی بزرگ، ثابت و حجت بوده، و او را کتابی در حدیث است. و عَنزِي
به فتح عین و نون و کسر زاء شاخه أی از قبیله ربیعه می باشد، که اصل آنان به
عَنَزَ بن أسد بن ربیعه بن نزار بن معد بن عدنان می رسد، بعضی هم نسبت شان را به
أزد و تعدادی هم به خُزاعه داده اند. و زَمِن به معنی بیماری سخت و مزمن است، می
گویند: باری محمد بن مثنی عنزِي چنان گرفتار مریضی گردیده بود، که با چهار دست و
پا می خزید. نامبرده در سال 167 هجری قمری مطابق سال 783 میلادی متولد گردید، و در
ماه ذي القعده سال 252 هجری قمری مطابق سال 866 میلادی به عمر 85 سالگی در بصره
وفات یافت. از نامبرده صاحبان صحاح سته
بلا واسطه حدیث روایت نموده، از جمله بخاری 103 حدیث و مسلم 772 حدیث از وی روایت
کرده اند.(5، 6 و 11)
موصوف از أبِي إسحاق إبراهیم بن إسحاق
طالقانِي، إبراهیم بن صالح بن دِرهم باهلِي، إبراهیم بن صدقه بصرِي، إبراهیم بن
عمر بن أبِي الوزیر هاشمِي، إبراهیم بن محمد فزارِي، إبراهیم بن یزید بن مَردانبه
مخزومِي، أحمد بن سعید دارمِي، أحمد بن صالح مصرِي، أحمد بن عبده بن موسی ضبِي،
أزهر بن سَعد سَمَّان، أسباط بن محمد بن عبدالرحمن قرشِي، إسحاق بن إبراهیم بن
یزید دمشقِي، إسحاق بن یوسف أزرق، إسماعیل بن إبراهیم کرابیسِي، إسماعیل بن سعید
ثقفِي، إسماعیل بن عُلَیَّه أسدِي، أشهَل بن حاتم جمحِي، أمیه بن خالد أزدِي،
بَدَل بن مُحَبَّر تمِيمِي، بِشر بن عمر زَهرانِي، بَکر بن عیسی راسِبِي، بکر بن
یحیی بن زبان عبدِي، بهلول بن مورق شامِي، حبان بن هلال باهلِي، حجاج بن مِنهال
أنماطِي، حرب بن شداد یشکرِي، حرمِي بن عماره عتکِي، حسن بن حبیب بن نَدبه، حسن بن
محمد زعفرانِي، حسین بن حسن بَصرِي رفیق ابن عون، حفص بن عمر أزدِي، حفص بن غِیاث
أزدِي، أبِي نُعمان حکم بن عبدالله عِجلِي، حکم بن مروان ضریر، حکیم بن مُعاویه
زَیادِي، أبِي أسامه حَمَّاد بن أسامه قرشِي، حَمَّاد بن بَشِير جَهضَمِي، حماد بن
عیسی جُهَنِّي، حماد بن مَسعَده تمیمِي، خالد بن حارث هَجِیمِي، خالدالحذاء، خلف
بن موسی عمِي، خلیل بن عُمر بن إبراهیم عَبدِي، دُرست بن زیاد قَزَّار، ربعِي بن
علیه أسدِي، رَوح بن عُباده قیسِي، زائده بن قدامه ثقفِي، زکریا بن یحیی بن عماره
أنصارِي، زکریا بن یحیی بن عمر طائِي، زهیر بن معاویه جعفِي، زیاد بن ربیع یحمدِي،
سالم بن نوح بصرِي، سعید بن ربیع حرشِي، سعید بن سُفیان جَحدَرِي، سعید بن أبِي
عروبه عدوِي، سعید بن عامر ضبعِي، سُفیان بن عُیَینَه بن میمون هلالِي، سفیان بن
وکیع رؤاسِي، سلم بن قتیبه شعیرِي، سلمه بن کهیل حضرمِي، أبوداود سلیمان بن أشعث
سجستانِي، سلیمان بن داود بن جارود طیالسِي، سهل بن بکار قیسِي، أبِي عَتَّاب سَهل
بن حَمَّاد دَلَّال عنقزِي، سهل بن یوسف أنماطِي، سوید بن عمرو کلبِي، شاذ بن
فَیَّاض، شجاع بن ولید سکونِي، شعبه بن حجاج بن ورد عتکِي، شیبان بن أبِي شیبه
فروخ حبطِي، صَفوان بن عیسی قرشِي، أبِي عاصم ضَحَّاک بن مَخلَد نبیل، عَبَّاد بن
لَیث کَرَابِيسِي، عباس بن ولید نرسِي، عبدالله بن إدریس أودِي، عبدالله بن بکر
باهلِي، عبدالله بن حُمران قرشِي، عبدالله بن داود خُرَیبِي، عبدالله بن داود
تَمار واسطِي، عبدالله بن رَجاء غُدانِي، عبدالله بن مسلمه حارثِي، عبدالله بن
نُمَیر همدانِي، عبدالله بن یزید عدوِي، عبدالأعلی بن حماد باهلِي، عبدالأعلی بن
عبدالأعلی بن محمد قرشِي، عبدالأعلی بن مسهر غسانِي، عبدالحمید بن جعفر أنصارِي،
عبدالرحمن بن مبارک عیشِي، عبدالرحمن بن مهدِي عنبرِي، أبِي ظَفَر عبدالسلام بن
مُطَهَّر أزدِي، عبدالصمد بن عبدالوارث تمیمِي، عبدالعزیز بن عبدالصمد عَمِّي،
عبدالعزیز بن محمد دراوردِي، عبدالعزیز بن یحیی حَرَّانِي، عبدالکبیر بن عبدالمجید
بصرِي، عبدالملک بن صباح صنعانِي، عبدالملک بن عبدالعزیز تمار، عبدالملک بن
عبدالعزیز بن جریج مکِي، عبدالملک بن عمرو قیسِي، عبدالوهاب بن عبدالحمید ثقفِي،
عبدالوهاب بن عطاء خفاف، عبده بن سلیمان کوفِي، عبیدالله بن عبدالمجید حنفِي،
عبیدالله بن محمد تیمِي، عبیدالله بن معاذ عنبرِي، عبیدالله بن موسی عبسِي، عثمان
بن عثمان غَطَفانِي، عثمان بن عمر بن فارس عبدِي، عثمان بن عمرو جزرِي، عَفَّان بن
مُسلم صَفَّار، عقبه بن مکرم عمِي، عمر بن أبِي خَلِيفه عَبدِي، عمر بن یونس
یمامِي، عمرو بن عاصم کِلابِي، عمرو بن هیثم زبیدِي، عَیَّاش بن ولید رَقَّام،
عیسی بن إبراهیم برکِي، غسان بن مضرأزدِي، فَضل بن مُسار داماد أبِي عوانه، قَرَیش
بن أنس أنصارِي، قیس بن عمران کندِي، کثیر بن هشام کلابِي، أبِي سعید محمد بن أسعد
تَغلبِي، محمد بن إبراهیم سلمِي، محمد بن إدریس شافعِي، محمد بن بکر بُرسانِي،
محمد بن بشار عبدِي، محمد بن جعفر غُندَر، محمد بن جَهضَم ثقفِي، محمد بن حسن
أسدِي، محمد بن حماد طهرانِي، محمد بن خازم أعمی، محمد بن خالد بن عَثمه بصرِي،
محمد بن عبدالله بن زبیر زبیرِي، محمد بن عبدالله أنصارِي، محمد بن عبدالله
خزاعِي، محمد بن عبدالرحمن طَفَاوِي، محمد بن عبید طنافسِي، محمد بن أبِي عدِي،
محمد بن عَرعَره قرشِي، محمد بن عمار مؤذن، محمد بن عبدالله بن عمرو دیلِي، محمد
بن أبِي وزیر قرشِي، محمد بن فُضَیل بن غَزوان ضبِي، محمد بن مروان عجلِي، مخلد بن
یزید حرانِي، مَرحوم بن عبدالعزیز عَطَّار، مسلم بن إبراهیم فراهیدِي، مُعاذ بن
مُعاذ عنبرِي، مُعاذ بن هانِي قیسِي، مُعاذ بن هشام دستوائِي، مُعتمر بن سُلَیمان
تیمِي، معقل بن مالک باهلِي، معمر بن أبِي عمرو أزدِي، مکِي بن إبراهیم حنظلِي
بلخِي، ملازم بن عمرو حنفِي، منصور بن وَردان أسدِي، مهدِي بن جعفر زاهد، موسی بن
داود ضَبِّي، مُؤَمَّل بن إسماعیل عدوِي، نوح بن قیس حدانِي، هارون بن إسماعیل
خَزَّار، هاشم بن قاسم لیثِي، هذیل بن حکم أزدِي، هشام بن عبدالملک باهلِي، هَیثَم
بن جَمِيل، وکیع بن جراح رؤاسِي، ولید بن مسلم، وَهب بن جرِير بن حَازم أزدِي،
یحیی بن أبِي بکیر کِرمانِي، یحیی بن أبِي کثیر طائِي، یحیی بن حَمَّاد شَیبانِي،
یحیی بن سعید قَطَّان، یحیی بن سعید أنصارِي، یحیی بن فَیَّاض زَمانِي، یحیی بن
کثیر عَنبَرِي، أبِي زُکَیر یحیی بن محمد بن قَیس مَدَنِي، یزید بن بَیان
مُعَلِّم، یزید بن زُرَیع، یزید بن هارون واسطِي، یعقوب بن إسحاق حضرمِي، یعلی بن
عبید طناقسِي، یعمر بن بشر مروزِي، یوسف بن یعقوب سدوسِي، یونس بن بُکَیر، أبِي
أحمد زُبَیرِي، أبِي بکر حَنَفِي، أبِي داود طَیالِسِي، أبِي عامر عَقدِي، أبِي
علِي حَنَفِي، أبِي مُعاویه ضَرِير، أبِي هشام مَخزومِي، أبِي الولید طَیالِسِي و
عده أی دیگر حدیث روایت نموده اند. و از وی إبراهیم بن إسحاق حربِي، إبراهیم بن
أبِي داود أسدِي، أبراهیم بن بشار رمادِي، إبراهیم بن حماد أزدِي، إبراهیم بن أبِي
طالب نیشابورِي، إبراهیم بن عبدالله کجِي، إبراهیم بن متویه أصفهانِي، أبراهیم بن
محمد کندِي، إبراهیم بن موسی جوزِي، إبراهیم بن نائله اصفهانِي، أحمد بن إبراهیم
اصفهانِي، أحمد بن إسحاق تنوخِي، أحمد بن إسحاق أهوازِي، أحمد بن حسین جرادِي،
أحمد بن داود مکِي، أحمد بن سلمه بزاز، أحمد بن شعیب نسائِي، أحمد بن حسن صباحِي،
أحمد بن عبدالله عجلِي، أحمد بن علِي بن سعید أموِي، أبویَعلَی أحمد بن علِي بن
مثنی مَوصِلِي، أحمد بن عمرو شیبانِي، أحمد بن عمرو عتکِي، أحمد بن محمد اصفهانِي،
أحمد بن محمد بستِي، أحمد بن محمد رازِي، أحمد بن صدقه بغدادِي، أحمد بن محمد بن
حنبل شیبانِي، أحمد بن یحیی تسترِي، إسحاق بن إبراهیم بستِي، إسحاق بن إبراهیم
منجنیقِي، إسحاق بن یعقوب عطار، أسلم بن سهل رزَّاز، إسماعیل بن إسحاق قاضِي، بقِي
بن مَخلَد أندلسِي، بکر بن محمد بن عبدالوهاب بصرِي، جعفر بن أحمد شاماتِي، جعفر
بن أحمد بن سنان قطان، جعفر بن أحمد بن نصر حصیرِي، جعفر بن محمد فِریابِي، جعفر
بن محمد صندلِي، حاجب بن مالک فرغانِي، حارث بن أبِي أسامه تمیمِي، حسن بن مثنی
عنبرِي، حسن بن سفیان شیبانِي، حسن بن عبدالرحمن رامهرمزِي، حسن بن علِي معمرِي،
حسن بن علِي خراسانِي، حسین بن إسحاق تسترِي، حسین بن إسماعیل مَحاملِي، حسین بن
سلمه أبِي کبشه بصرِي، حسین بن عبدالله سمرقندِي، أبوعَرُوبه حسین بن محمد
حَرَّانِي، حسین بن محمد عبدِي، خالد بن نضر قرشِي، خلیل بن محمد واسطِي، داود بن
حسین بیهقِي، زکریا بن یحیی ساجِي، زکریا بن یحیی سِجزِي، سلیمان بن أشعث أبوداود
سجستانِي، حافظ صالح بن محمد أسدِي، عباس بن أحمد وشاء، عباس بن محمد دورِي،
عبدالله بن أحمد بن زکریا تمیمِي، عبدالله بن أحمد بن محمد بن حنبل شیبانِي،
عبدالله بن أحمد بن موسی أهوازِي، عبدالله بن أبوداود سجستانِي، عبدالله بن أبِي
شیبه عبسِي، عبدالله بن محمد بن جعفر اصفهانِي، عبدالله بن محمد بن عبدالحمید
واسطِي، عبدالله بن محمد بن عبدالرحمن قرشِي، عبدالله بن محمد بن عبدالرحمن بن
شیرویه نیشابورِي، أبوبکر عبدالله بن محمد بن ناجیه، أبوالحسین عبدالله بن محمد بن
عبدالله بن یونس سَمنانِي، عبدالله بن محمد مرِي، عبدالله بن محمد بن یاسین دورِي،
عبدالله بن محمد بن یزید حنفِي، عبدالله بن یزید بن محمد دقیقِي، عبدالله بن أبِي
الدنیاء قرشِي، عبدالرحمن بن أبِي حاتم رازِي، عبدالرحمن بن یوسف بن سعید بن خِراش
مروزِي، عبیدالله بن أبِي مسلم واقدِي، عقبه بن مکرم عمِي، علی بن عباس بجلِي،
علِي بن إسحاق وزیر، علِي بن إسماعیل بصرِي، علی بن إسماعیل بن حماد بزار، علی بن
سعید عسکرِي، علی بن سعید بن بشیر رازِي، علی بن عبدالله واسطِي، علِي بن محمد
ضریر، عمر بن محمد همدانِي، عمران بن موسی جرجانِي، فضل بن حباب جمحِي، قاسم بن
زکریا مُطَرِّز، محمد بن إبراهیم بن بسام أنماطِي، محمد بن إبراهیم بن نیروز
أنماطِي، محمد بن ابراهیم نیشابورِي، محمد بن أحمد عکبرِي، محمد بن أحمد وراق،
محمد بن احمد فقیه، محمد بن احمد مقدمِي، محمد بن إدریس حنظلِي، محمد بن إسحاق
سراج، محمد بن إسحاق بن خُزَیمه سلمِي، محمد بن إسحاق فاکهِي، محمد بن إسماعیل
بخارِي، محمد بن إسماعیل سلمِي، محمد بن ایوب بجلِي، محمد بن بشار عبدِي، محمد بن
جریر طبرِي، محمد بن جعفر بغدادِي، محمد بن حسن بصرِي، محمد بن حسن بن مکرم بغدادِي،
محمد بن زهیر أبلِي، محمد بن سعد بن منیع هاشمِي، محمد بن سلیمان بن حارث باغندِي،
محمد بن سلیمان بن علِي مالکِي، محمد بن شاذان بغدادِي، محمد بن صالح بن ولید
نَرسِي، محمد بن عباس بن أیوب بن أخرم سلمِي، محمد بن عبدالجبار سلمِي، محمد بن
عبدالسلام خشنِي، محمد بن عبدالله بن رسته ضبِي، محمد بن عبدالله بن سلیمان
حضرمِي، محمد بن علی مروزِي، محمد بن عیسی بن سوره ترمذِي، محمد بن فضل سقطِي،
محمد بن محمد بن رجاء اسفراینِي، محمد بن محمد بن سلیمان باغندِي، محمد بن نضر
عامرِي، محمد بن هارون رُویانِي، محمد بن یحیی ذُهلِي، محمد بن یحیی بن إبراهیم بن
ولید بن منده، محمد بن یزید بن ماجه قزوینِي، محمد بن یوسف فربرِي، مسرور بن نوح،
مسلم بن حجاج قشیرِي نیشابورِي، مسلمه بن هیثم عبدِي، معاذ بن معاذ عنبرِي، موسی
بن هارون بن عبدالله بغدادِي، موسی بن هارون بن عمرو طوسی، نصر بن علِي أزدِي،
هشام بن عمار سلمِي، هیثم بن خلف دورِي، وهبان بن بقیه واسطِي، یحیی بن محمد بن
صاعد بغدادِي، یزداد بن عبدالرحمن کاتب، یزید بن محمد قرشِي، یعقوب بن إسحاق
نیشابورِي، یعقوب بن سفیان فسوِي، یعقوب بن یوسف شیبانِي، یوسف بن عاصم رازِي،
یوسف بن یعقوب قاضِي، أبوبکر بن أبِي داود، أبوحاتم رازِي، أبوزُرعه رازِي و جماعت
بسیارِي دیگر روایت نموده اند.(1 و 10)
عبدالله بن احمد بن حنبل به نقل از یحیی بن
معین او ثقه گفته است. أبوسعد یحیی بن منصور هروی ملقب به زاهد می گوید: از محمد
بن یحیی نیشابورِي راجع به أبِي موسی محمد بن مثنی سوال کردم. گفت: حجت است. حافظ
صالح بن محمد جزره می گوید: موصوف شخصی صریح اللهجه بود، و در عقلش چیزی بوده است،
و او را بر بُندار مقدم می دانم. أبوعَرُوبه حَرَّانِي می گوید: در بصره ثابت تر
از أبِي موسی و یحیی بن حکیم ندیدم. نسائِي می گوید: در روایت از وی باکی نیست،
اما نوشته هایش را تغیر می داده است. أبوالحسین عبدالله بن محمد سمنانِي می گوید:
أهالی بصره أبوموسی را بر بُندار مقدم می دانستند، و غیر ایشان بُندار را مقدم می
شمردند. أبوالعباس بن عُقدَه می گوید: از عبدالرحمن بن یوسف بن خِراش شنیدم، که می
گفت: برای ما محمد بن مثنی حدیث می گفت، و او از أثبات است. دارقطنِي می گوید: او
یکی از ثقات محدثین است. عمرو بن بن علی فلاس گفته است: محمد بن مثنی عنزِي ثقه
است، و همه چیز را از او قبول می کنم، مگر آنچه را که دربارۀ بندار گفته است. محمد
بن یحیی ذهلِي می گوید: او حجت است. مسلمه بن قاسم اندلسِي گفته است: محمد بن مثنی
عنزِي ثقه و از حفاظ مشهور بوده است.(2 و 10)
إمام محمد بن حبان بستِي در کتاب تقریب الثقات
أبوموسی محمد بن مُثَنَّی بن عبید بن قیس عَنَزِي ملقب به زَمِن را در شمار ثقات
آورده، و می نویسد: موصوف از جمله اتباع تابعین و از اهالی بصره بود. وی احادیت
خود را در کتابی جمع آوری نموده، و تنها از کتابش حدیث می گفته است. نامبرده در
سال 252 هجری قمری درگذشت.(3)
إمام أبومحمد عبدالرحمن بن أبِي حاتم رازِي در
کتاب الجرح والتعدیل می نویسد: أبوموسی محمد بن مثنی عنزِي معروف به زَمِن بوده، و
از پدرم درباره وی سوال کردم، گفت: صالح الحدیث و صدوق ست.(4)
إمام حافظ أبِي بکر أحمد بن علِي بن ثابت خطیب
بغدادِي در تاریخ بغداد می نگارد: أبوموسی محمد بن مثنی بن قیس بن دینار ملقب به
زَمِن و از اهالی بصره می باشد. موصوف شخصیتی ثقه و ثابت بود، و احادیث وی در نزد
سائر ائمه حدیث حجت بوده است. وی مدتی به بغداد آمد، و دوباره به بصره رفت، و در
آن شهر درگذشت. برقانِي میگوید: أبوحامد أحمد بن محمد بن حسنویه هروِي از قول حسین
بن إدریس انصاری گفت: از محمد بن علِي نیشابورِي راجع به أبوموسی زَمِن سوال
گردید. گفت: او حجت است. همچنین در کتاب برقانِي آمده است: حسن بن أبِي بکر از قول
دَعلَج بن أحمد می گوید: از شیخ صالح أباسعد هروِي یحیی بن أبِي نصر شنیدم، که می
گفت: از محمد بن یحیی نیشابورِي دربارۀ أبِي موسی محمد بن مثنی سوال کردم. گفت: حجت
است. أزهرِي می گوید: محمد بن عباس از قول إبراهیم بن محمد کندِي گفته است:
أبوموسی محمد بن مثنی در ماه ذی القعده سال 252 هجری قمری وفات یافته است.(7)
إمام شهاب الدین أبِي الفلاح عبدالحی بن أحمد
بن محمد ابن عماد حنبلِي در کتاب شذرات الذهب می نویسد: أبوموسمی محمد بن مثنی بن
عبید بن قیس بن بن دینار در ماه ذی القعده سال 252 هجری قمری وفات یافت، و او
شخصیتی حافظ و حجت بوده است.(8)
خیرالدین زرکلِي در کتاب أعلام آورده است:
أبوموسی محمد بن مثنی بن عبید بن قیس بن دینار ملقب به زَمِن مردی عالم، از حفاظ
حدیث، از معاصران بُندار و از اهالی بصره بوده است. ابن ناصرالدین می گوید: أئمه
شش گانه حدیث، ابن خریمه، ابن صاعد و مردمانی زیادی دیگر از او حدیث روایت نموده
اند، بخاری 103 حدیث و مسلم 772 حدیث از وی نقل کرده است.(9)
بندار می گوید: من و أبوموسی در همان سالی
متولد شدیم، که حماد بن سلمه در آن سال وفات یافت. و أبوموسی به نقل از سُلَیمان
بن حَرب گفته است: حماد بن سلمه در سال 167 هجری قمری وفات یافته است. اما إبراهیم
بن محمد کِندِي، ابن حِبَّان و تعدادی دیگر می گویند: حماد در ماه ذِي القعده سال
152 هجری قمری وفات یافته است. أبونصر
کَلَاباذِي می گوید: أبوموسی محمد بن مثنی عنزِي چهار ماه بعد از بُندار وفات
یافت، و بُندار در ماه رجب سال 252 هجری قمری درگذشت. و در شرح حال بُندار به نقل
از محمد بن مُسَیَّب أرغِيَّانِي آمده، که أبوموسی نه روز بعد از بندار زنده بوده
است. أبوالقاسم می گوید: أبوموسی محمد بن مثنی عنزِي درسال 252 هجری قمری وفات
یافت، اما بعضی وفات او را در سال 251 هجری قمری و تعدادی هم در سال 250 هجری قمری
گفته اند.(1 و 5)
منابع
و مآخذ:
1
- تهذیب الکمال – جلد بیست و ششم – از صفحه 359 الی صفحه 364 – به شماره 5579 –
تالیف حافظ جمال الدین مزِي – عربی.
2 –
تهذیب التهذیب – جلد پنجم – صفحه 254 و 255 – به شماره 7390 – تالیف حافظ ابن حجر
عسقلانِي – عربی.
3 –
تقریب الثقات – صفحه 1112 – به شماره 13020 – تالیف امام محمد بن حبان بستی
خراسانی – عربی.
4 –
الجرح والتعدیل – جلد هشتم – صفحه 109 و 110 – به شماره 13716/ 409 – تالیف إمام
أبومحمد عبدالرحمن بن أبِي حاتم – عربی.
5 –
سیر أعلام النبلاء – جلد سوم – صفحه 60 و 61 – به شماره 2013 – طبقه سیزدهم –
تالیف إمام أبوعبدالله شمس الدین ذهبِي – عربی.
6
- الأنساب – جلد چهارم – صفحه 250 – حرف عین – تالیف إمام أبوسعد عبدالکریم
سمعانِي – عربی.
7 –
تاریخ بغداد – جلد چهارم – از صفحه 458 الی صفحه
461 – به شماره 1638 – تالیف خطیب أبوبکر أحمد بن علی بغدادِي – عربی.
8 –
شذرات الذهب – جلد دوم – صفحه 269 – حوادث سال 252 هجری قمری – تالیف إمام شهاب الدین
ابن عماد حنبلِي – عربِي.
9 –
أعلام – جلد هفتم – صفحه 18 – حرف میم –
تالیف خیرالدین زرکلِي – عربی.
10
– موسوعة الحدیث – معلومات عن الراوِي – عربی.
11 – ویکیبیدیا الموسوعة الحره(دائرة المعارف
عربی) – آخرین تعدیل 6 نوامبر سال 2018 میلادی – ساعت 29/20 دقیقه – عربی.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر