إمام
حافظ شیخ الإسلام أّبوقُدَامَه عُبَیدُلله بن سَعِید بن یَحیَی بن بُرد یَشکُرِي
سَرخسِي از موالی بنی یشکر، متولد سرخس و ساکن نیشابور بوده است. نامبرده از حفاظ
حدیث، فردی ثقه، مصنفی توانا، از شیوخ بخارِي و از افاضل اهل سنت می باشد، بخاری سیزده حدیث و مسلم چهل و هشت حدیث از وی روایت
کرده اند، او برای تحصیل علوم و جمع آوری حدیث سفرهای زیادی داشت، و بالآخره در
سال 241 هجری قمری مطابق سال 855 میلادی
درگذشت.(4، 5 و7)
موصوف از إبراهیم بن عُیَینَه، إسحاق بن یوسُف
أزرق، بَهز بن أسد، حَبَّان بن هِلال، حَرَمِي بن عُماره، حَفص بن غِیاث، أبِي
نُعمان حکم بن عبدالله بصرِي، أبِي أسامه حَمَّاد بن أسامه، حَمَّاد بن زید، خالد
بن خِداش، رَوح بن عُباده، سُفیان بن عُیینه، شِهاب بن مَعَمَّر بلخِي، صفوان بن
عیسی زُهرِي، أبِي نُعَیم ضِرار بن صُرَد طَحَّان، عبدالله بن حارث مَخزومِي،
عبدالله بن عیسی طُفاوِي، عبدالله بن نُمیر، عبداله بن یزید مقرئ، عبدالأعلی بن
سلیمان زَرَّاد بغدادِي، عبدالرحمن بن مهدِي، عبیدالله بن عمر قَوارِيرِي، عفان بن
مسلم، علِي بن جبله حَضرمِي کوفِي، علِي بن حکیم أودِي، عمرو بن عَون واسطِي، قاسم
بن حکم عُرَنِي، محمد بن صَبَّاح دُولابِي، محمد بن عبید طَنافسِي، مروان بن معاویه
فَزارِي، مُعاذ بن هشام دستوائِي، مُعَلَّی بن منصور رازِي، نَضر بن شُمَیل، وکیع
بن جراح، ولید بن مسلم، وَهب بن جریر بن حازم، یحیی بن أدم، یحیی بن حَمَّاد، یحیی
بن سعید قَطَّان، یزید بن هارون، یَعلی بن عبید، أبِي سعید مولای بنِي هاشم، أبِي
عامر عَقَدِي، أبِي مُعاویه ضریر و عده أی دیگر حدیث روایت نموده، و از او
بُخارِي، مسلم، نسائِي، إبراهیم بن إسحاق بن یوسف أنماطِي، إبراهیم بن أبِي طالب
نیشابورِي، أبوالعباس أحمد بن محمد بن حسین ماسرجسِي نیشابورِي، أحمد بن منصور زاج
مَروَزِي، جعفر بن محمد فِریابِي، حسین بن محمد بن زیاد قَبانِي، زکریا بن یحیی
سَجزِي، أبومحمد عبدالله بن محمد بن عبدالرحمن شیرویه، أبوزرعه عبیدالله بن
عبدالکریم رازِي، حافظ عبیدالله بن واصل بخارِي، عمرو بن منصور نسائِي، أبوحاتم
محمد بن إدریس رازِي، محمد بن إسحاق بن خُزیمه، محمد بن إسحاق ثقفِي سَراج، محمد
بن منصور نسفِي، محمد بن یحیی ذهلِي و تعدادی دیگر روایت کرده اند.(1)
أبوداود می گوید: أبوقُدامه عبیدالله بن سعید
سرخسِي ثقه است. أبوحاتم رازِي او از ثقات گفته است. نسائِي می گوید: او ثقه و مامون
است و من از مثل او حدیث ننویشتم. إبراهیم بن أبِي طالب می گوید: در نیشابور به
نزد ما کسی نیامده است که از أبِي قُدامه ثابت تر و پرهیزگار تر باشد. یحیی بن
محمد ذُهلِي می گوید: أبوقُدامه عبیدالله بن سعید سرخسِي امامی فاضل و خیر بوده
است. حاکم می گوید: أبوقُدامه یکی از ائمه حدیث می باشد، و همگان بر إمامت، حفظ و
إتقان وی اتفاق نظر دارند. ابن عدی می گوید: او شخصیتی فاضل و امامی از اهل سنت می
باشد. مسلمه در کتاب صله می نویسد: او ثقه و مامون است. ابن عبدالبر می گوید: همگی
بر ثقه بودن وی إجماع دارند. بخارِي و دیگران وفات او را به سال 241 هجری قمری در
نیشابور گفته اند. اما بعضی از مورخین می گویند: وفات أبوقُدامه عبیدالله بن سعید
سرخسِي یشکرِي در منطقه فَرَبر(ناحیتی از ولایت لباب جمهوری ترکمنستان کنونی) بوده
است.(5 و 6)
إمام أبوحاتم محمد بن حبان بستِي در کتاب
تقریب الثقات أبوقدامه سرخسِي را در شمار ثقات آورده، و می نویسد: أبوقُدَامه
عبیدالله بن سعید بن یحیی بن برد از جمله تَبَعِ الأتبَاع، مولای بنی یشکر و از
اهالی سرخس بوده، و او همان کسی است که سنت را در سرخس ظاهر ساخت، و مردم را به آن
دعوت نمود، موصوف در سال 241 هجری قمری وفات یافت.(3)
إمام محمد بن إسماعیل بخارِي در کتاب تاریخ
کبیر می نویسد: أبوقدامه عبیدالله بن سعید بن یحیی بن برد سرخسِي غلام آزاد کرده
شدۀ بنِي یشکر بوده، و در سال 241 هجری قمری وفات یافته است.(2)
منابع
و مآخذ:
1 –
تهذیب الکمال – جلد نزدهم – صفه 50، 51 و 52 – به شماره 3639 – تالیف حافظ جمال
الدین مزِي – عربی.
2 –
تاریخ کبیر – جلد پنجم – صفحه 383 – به شماره 1227 – تالیف امام محمد بن اسماعیل
بخاری – عربی.
3 –
تقریب الثقات – صفحه 811 – به شماره 9075 – تالیف إمام محمد بن حبان بستی – عربی.
4 –
اسامی من روی عنهم محمد بن إسماعیل البخارِي – صفحه 150 – حرف عین – تالف أبِي
أحمد عبدالله بن عدِي جرجانِي – عربی.
5 –
سیر أعلام النبلاء – جلد سوم – صفحه 56 و 57 – به شماره 2007 – طبقه سیزدهم –
تالیث امام ابوعبدالله شمس الدین ذهبِي – عربی.
6 –
تهذیب التهذیب – جلد چهارم – صفحه 14 – به شماره 5029 – تالیف حافظ ابن حجر
عسقلانی – عربی.
7 – اعلام زرکلِي – جلد چهارم – صفحه 194 – حرف
عین - تالیف خیرالدین زرکلِي – عربی.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر