إمام
حافظ ناقد حجت شیخ الإسلام ابوالولید هشام بن عبدالملک باهلِي طیالسِي بصرِي ملقب
به امیرالمحدثین از موالی بنی باهله و از بزرگان حفاظ حدیث و از اهالی بصره بوده،
و بخاری 107 حدیث از وی روایت کرده است. نامبرده در سال 133 هجری قمری مطابق سال
750 میلادی متولد گردید، و در سال 227 هجری قمری مطابق سال 841 میلادِي به سن 94
سالگی در بصره درگذشت.(3و 9)
موصوف از
إبراهیم بن سعد، إسحاق بن سعید قرشِي، إسحاق بن عثمان کِلابِي، إسرائیل بن
یونس، أسود بن شیبان، بِشر بن مُفَضَّل، جریر بن حازم، حُصَین بن نافع، حماد بن
زید، حماد بن سلمه، داود بن أبِي فرات، زائده بن قُدامه، زهیر بن معاویه، سفیان بن
عیینه، سَلم بن زَرِیر، سلیمان بن کثیر عَبدِي، سلیمان بن مغیره، سلام بن مِسکین،
سلام بن أبِي مطیع، شعبه بن حجاج، عاصم بن محمد بن زید عُمرِي، عبدالرحمن بن
سلیمان غسیل، عبدالعزیز بن عبدالله بن أبِي سلمه ماجِشُون، عبدالعزیز بن محمد
دراوردِي، عبدالقاهر بن سَرِي سُلُمِي، عکرمه بن عمار یمامِي، عمر بن أبِي زائده،
عمر بن مُرَقِّع بن صیفِي، عمرو بن علاء یَشکُرِي ملقب به جُرن، غوث بن سلیمان بن زیاد بن نعیم حضرمِي قاضِي مصر، لیث
بن سعد، مالک بن أنس، مبارک بن فَضاله، مثنی بن سعید ضُبَعِي، مهدِي بن میمون،
نعیم بن میسره نحوِي، هشام دَستوائِي، همام بن یحیی، أبِي عَوانه وَضاح بن
عبدالله، یحیی بن زُراره بن کُرَیم سهمِي، یزید بن ابراهیم تُستَرِي، یَعلَی بن
حارث مُحاربِي، یوسف بن یعقوب بن أبِي سلمه ماجِشُون، أبِي معاویه ضَرِير، أَبِي
هاشم زَعفرانِي و عده أی دیگر حدیث روایت نموده، و از او بخارِي، أبوداود، إبراهیم
بن خالد یشکرِي، ابومسلم ابراهیم بن عبدالله کَجِّي، ابراهیم بن مَرزُوق بصرِي
ساکن مصر، ابو اسحاق ابراهیم بن یعقوب جوزجانِي، احمد بن ابراهیم بن خالد
شُلاثائِي، احمد بن ابراهیم بن عنبر بصرِي، احمد بن داود مکِي، احمد بن سنان قطان،
ابوبکر احمد بن عمرو بن أبِي عاصم، احمد بن عمرو قَطِرانِي، ابوبکر احمد بن عمرو
بن مهران خَصاف مَوصلِي، ابومسعود احمد بن فرات رازِي، ابوالعباس احمد بن محمد بن
علِي خزاعِي اصفهانِي، اسحاق بن راهویه، اسحاق بن منصور کوسج، اسماعیل بن عبدالله
اصفهانی ملقب به سمویه، جعفر بن هاشم سمسار، حجاج بن شاعر، حسن بن سهل مُجَوِّز،
حسن بن علِي خلال، حماد بن اسحاق بن اسماعیل بن حماد بن زید، دُران بن سفیان قطان،
ابوخیثمه زهیر بن حرب، ابوداود سلیمان بن سیف حَرَّانِي، سهل بن زَنجَله رازِي،
عباس بن فضل أسفاطِي، ابومحمد عبدالله بن معاویه دارمِي، عبدالله بن هیثم عبدِي،
عبدالعزیز بن معاویه قرشِي، عبدالکریم بن هیثم دَیرعاقُولِي، عبد بن حمید، ابوزرعه
عبیدالله بن عبدالکریم رازِي، عثمان بن عمر ضَبِي، علِي بن عبدالعزیز بغوِي، عمر
بن منصور نسائِي، ابوخلیفه فضل بن حُباب، محمد بن ابراهیم بن بُکَیر طیالسِي،
ابوحاتم محمد بن ادریس رازِي، محمد بن ایوب بن یحیی بن ضُرَیس رازِي، محمد بن بشار
بُندار، محمد بن حَیَّان مازنِي بصرِي، ابوبکر محمد بن خلاد باهلِي، محمد بن ربیع
بن شاهین بصرِي، محمد بن زکریا قرشِي اصفهانِي، محمد بن سعد کاتب واقدِي، محمد بن
علِي بن حرب مروزِي، محمد بن غالب بن حرب تَمتام، ابوموسی محمد بن مُثَنَّی، محمد
بن محمد تمار بصرِي، محمد بن مسلم بن وارة رازِي، محمد بن یحیی ذهلِي، محمد بن
یعقوب بن سوره بغدادِي، معاذ بن مثنی بن معاذ عنبرِي، موسی بن سعید دَندانِي،
هارون بن عبدالله حمال، هشام بن عبیدالله رازِي، یحیی بن حکیم مُقَوِّم، یعقوب بن
سفیان فارسِي، یعقوب بن شیبه سَدُوسِي و غیره روایت کرده اند.(1)
احمد بن حنبل او را قابل اعتماد گفته است.
عبدالله بن احمد می گوید: از پدرم شنیدم، که می گفت: ابوالولید شیخ الإسلام است.
محمد بن سلمه بن عثمان از معاویه بن عبدالکریم زیادِي نقل می کند، که گفته است: به
بصره رفتم، و مردم می گفتند: در بصره بعد
از ابوبکر بن خَلاد کسی عاقل تر از ابوالولید طیالسِي نیامده است. عجلی می گوید:
ابوالولید بصری ثقه و ثابت در حدیث است. ابن قانع او را ثقه و ثابت خوانده است.
محمد بن سعد، بخاری و جماعتی دیگر وفات او را در سال 227 هجری قمری گفته اند.
بخاری وفات او را در ماه ربیع الآخر آورده، و دیگران می گویند: وفات ابوالولید
طیالسی در ماه صفر بوده است. و تعدادی هم وفات او را در روز جمعه گفته اند.(2)
امام ابومحمد عبدالرحمن بن أبِي حاتم در کتاب
الجرح والتعدیل می نویسد: احمد بن سنان واسطِي می گوید: ابوالولید هشام بن
عبدالملک طیالسِي امیرالمحدثین است. ابن ابی حاتم می گوید: از پدرم شنیدم، که می گفت:
ابوالولید طیالسِي إمام، فقیه، عاقل و ثقه است، و من هیچ گاه در دستش کتابی ندیدم.
عبدالرحمن ابن ابی حاتم می گوید: از ابازرعه شنیدم، که از ابا الولید طیالسی یاد
آوری می کرد، و می گفت: او نصف اسلام را درک نموده، امام روزگارش بوده، و در نزد
مردم مقام بس ارجمندی داشته است.(4)
امام محمد بن حبان بستی در کتاب تقریب الثقات
هشام بن عبدالملک طیالسِي را در شمار ثقات آورده، و نگاشته است: ابوالولید هشام بن
عبدالملک طیالسِي از اتباع تابعین و از عقلاء مردم و مولای باهله بوده، و در سال
227 هجری قمری وفات یافته است.(5)
امام محمد بن اسماعیل بخاری در کتاب تاریخ
کبیر می نویسد: ابوالولید هشام بن عبدالملک طیالسِي بصرِي مولای باهله بوده، و در
سال 227 و طبق گفته بعضی از مورخین در سال 226 هجری قمری وفات نموده است.(6)
محمد بن سعد در کتاب طبقات آورده است:
ابوالولید طیالسی نامش هشام و نام پدرش عبدالملک و محدثی حجت و مورد اعتماد و
استوار بوده است، او در بصره به روز نخست سال 227 هجری قمری در 94 سالگی درگذشته
است.(7)
امام شهاب الدین ابن عماد حنبلِي در کتاب
شذرات الذهب می نویسد: حافظ ابوالولید هشام بن عبدالملک طیالسِي باهلِي بصرِي در ماه صفر سال 227 هجری قمری به
سن 94 سالگی درگذشت، و او امیرالمحدثین روزگارش بود.(8)
قاضِي أبِي الحسین محمد بن أبِي یعلَی در کتاب
طبقات الحنابله آورده است: هشام بن عبدالملک ابوالولید طیالسِي مولای باهله و از
اهالی بصره بوده، و در سال 133 هجری قمری متولد گردیده، و از هر دو حماد یعنی حماد
بن زید و حماد بن سلمه حدیث روایت نموده، و از او جماعتی از جمله امام ما امام
احمد روایت کرده اند. و ذکر او را ابومحمد خلال به نقل از امام احمد آورده
است.(10)
محمد از دارقطنی و او از محمد بن مخلد و او از
مروذِي و او از شجاع بن مخلد روایت نموده، که می گوید: از اباالولید طیالسی شنیدم،
که می گفت: در بصره مردی بزرگ تر از من غیر از احمد بن حنبل نمی باشد. وی در بصره
در روز جمعه در ماه صفر وفات یافت. بعضی می گویند: او در آغاز ماه ربیع سال 227
هجری قمری به سن 94 سالگی درگذشته است، تعدادی هم وفات او را در سال 229 هجری قمری
آورده اند، که گفته مذکور قابل اعتماد نیست.(10)
منابع
و مآخذ:
1 –
تهذیب الکمال – جلد سوم – از صفحه 226 الی صفحه
232 – به شماره 6584 – تالیف حافظ جمال الدین مزِي – عربی.
2 –
تهذیب التهذیب – جلد ششم – صفحه 31و 32 – به شماره 8556 – تالیف حافظ ابن حجر
عسقلانی – عربی.
3 –
سیر اعلام النبلاء – جلد دوم – صفحه 1012،
1013و 1014 – به شماره 1626 – طبقه یازدهم - تالیف امام ذهبی – عربی.
4 –
الجرح والتعدیل – جلد نهم – صفحه 82، 83 و 84 – به شماره 15908/ 253 – تالیف امام
ابومحمد عبدالرحمن بن ابی حاتم – عربی.
5
- تقریب الثقات – صفحه 1250 – به شماره 14861 – تالیف امام محمد بن حبان بستی –
عربی.
6
- تاریخ کبیر – جلد هشتم – قسم دوم از جزء چهارم - صفحه 195 – به شماره 2679 –
تالیف امام محمد بخارِي – عربی.
7 –
طبقات – جلد هفتم – صفحه 310 – تالیف محمد بن سعد کاتب واقدی – ترجمه دکتر محمود
مهدوی دامغانی – فارسی.
8 –
شذرات الذهب – جلد دوم – صفحه 170 و 171 – حوادث سال 227 هجری قمری – تالیف ابن
عماد حنبلی – عربی.
9 –
اعلام زرکلی – جلد هشتم – صفحه 87 – حرف هاء – تالیف خیرالدین زرکلِي – عربی.
10 – طبقات حنابله – جزء اول – صفحه 393 – به
شماره 511 – تالیف قاضِي أبِي الحسین محمد بن أبِي یعلَی – عربی.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر